20. rocznica Mszy Pojednania w Brukseli

Konferencję zorganizowały wspólnie partnerskie regiony: Dolny Śląsk i Dolna Saksonia oraz Fundacja im. Frei von Moltke z Berlina. Wydarzenie wpisało się w obchody 20. rocznicy Mszy Pojednania z 12 listopada 1989 roku w Krzyżowej na Dolnym Śląsku, podczas której Premier Tadeusz Mazowiecki i Kanclerz RFN Helmut Kohl przekazali sobie znak pokoju, będący symbolem nowej ery w stosunkach polsko-niemieckich.

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek nie mógł być obecny z racji udziału w zaprzysiężeniu nowego prezydenta Ukrainy, skierował jednak do uczestników konferencji list. „To, że dziś spotykacie się tu Państwo pod hasłem wzajemnego zrozumienia, jest sukcesem. Sukcesem budowanego przez blisko ćwierć wieku pojednania polsko-niemieckiego. Pojednania, którego fundamenty położyli w 1965 roku biskupi - wybaczając i prosząc o wybaczenie. Pojednania, które dopełniło się 12 listopada 1989 roku w wolnej już Polsce - w Krzyżowej. Od tego momentu budujemy już nie pojednanie, ale porozumienie i wzajemne zrozumienie". Jerzy Buzek, jako Premier Rządu RP, w 1988 r. uczestniczył w otwarciu międzynarodowego centrum spotkań w Krzyżowej, prowadzonego przez Fundację Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego.

W imieniu organizatorów konferencję otworzyli: Grzegorz Roman, Członek Zarządu Województwa Dolnośląskiego oraz Christian Wulff, Premier Dolnej Saksonii. Celem konferencji było zwrócenie uwagi europejskiej opinii publicznej na rolę, jaką odegrało polsko-niemieckie pojednanie w procesie rozszerzenia Unii Europejskiej i NATO o państwa Europy Środkowej. Temu procesowi poświęcony był pierwszy panel z udziałem tak znakomitych gości, jak polski Komisarz ds. Budżetu UE Janusz Lewandowski, były Prezydent RFN Richard von Weizsäcker oraz były Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Hans- Gert Pöttering. Zaproszenie do udziału w konferencji przyjął również Premier Tadeusz Mazowiecki, jednak ze względów zdrowotnych musiał odwołać przyjazd do Brukseli.

Kolejny panel poświęcony był roli organizacji społeczeństwa obywatelskiego w procesie jednoczenia Europy. Wzięli w nich udział m.in.: posłanka do Parlamentu Europejskiego, Róża Thun, Zastępca Dyrektora Generalnego ds. Edukacji i Kultury w Komisji Europejskiej, Jan Truszczyński, a także Członek Zarządu Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego, Annemarie Franke i Dyrektor Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży, Paweł Moras. Fundację Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego określono jako najbardziej istotną polsko-niemiecką inicjatywę obywatelską. Fundacja prowadzi międzynarodowe centrum spotkań i miejsce pamięci na terenie byłego majątku Jamesa von Moltke. Poprzez spotkania młodzieży z całej Europy, wspólne debaty i programy kulturalne, na co dzień realizuje się tam idea integracji europejskiej.

W konferencji wzięło udział prawie 200 uczestników, wśród nich Ambasador RP przy UE Jan Tombiński, Arcybiskup Diecezji Opolskiej, Alfons Nossol, Sekretarz Generalny Komitetu Regionów, Gerhard Stahl, Kasper von Moltke, syn Jamesa i Frei von Moltke, Sekretarz Województwa Dolnośląskiego, Dariusz Kowalczyk, przedstawiciele władz regionalnych Polski i Niemiec, posłowie do Parlamentu Europejskiego, przedstawiciele Komisji Europejskiej, Komitetu Regionów, regionów i państw europejskich oraz organizacji pozarządowych.

Znaczenie Krzyżowej jest podwójne. W latach 1942-43 odbywały się tam spotkania niemieckiej antyfaszystowskiej grupy opozycyjnej, zwanej Kręgiem z Krzyżowej. Grupa opracowywała plany demokratyzacji Niemiec po upadku reżimu nazistowskiego oraz wizję zjednoczonej Europy, która ziściła się na początku XXI wieku. Tam też odbyła się przełomowa dla stosunków polsko-niemieckich Msza Pojednania 1989 r. Tym historycznym aspektom poświęcony był panel, w którym udział wzięli profesor prawa Uniwersytetu w Hamburgu Urlich Karpen oraz publicysta tygodnika „Polityka” Adam Krzemiński.

Konferencję poprzedził koncert skrzypka Daniela Hope'a oraz pianisty Sebastiana Knauera, który odbył się 24 lutego w prestiżowej sali koncertowej Belgijskiej Akademii Królewskiej w Brukseli. Koncertowi towarzyszyła wystawa prezentująca historię i bieżącą działalność Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego. W koncercie wzięło udział ponad 250 osób.