Nowy system gospodarowania odpadami na Dolnym Śląsku

W zeszłym roku Dolnoślązacy wytworzyli ponad 768 tys. ton śmieci. Zgodnie z prognozami ta ilość co roku będzie wzrastać. By zahamować ten niekorzystny trend i stworzyć odpowiednią infrastrukturę do przyjmowania i przetwarzania odpadów, samorząd wojewódzki zlecił opracowanie Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami 2012. Przedstawione w dokumencie cele i zadania obejmują 6 lat i dotyczą okresu 2012-2017 z perspektywą na kolejne 6 lat do roku 2023.

PODZIAŁ WOJEWÓDZTWA NA REGIONY

Dokument szczegółowo opisuje inwestycje związane z gospodarką odpadami, które mają zostać zrealizowane do 2023 roku. Związane są one z przyjętym system regionalizacji gospodarki odpadami komunalnymi. Oznacza to, że dla zredukowania ilości odpadów oraz ich właściwego zagospodarowania województwo dolnośląskie zostało podzielone na 6 regionów gospodarki odpadami. Każdy z nich liczy co najmniej 150 000 mieszkańców. W skład każdego z regionów wchodzi od kilkunastu do kilkudziesięciu gmin. Zgodnie z nowym systemem, w każdym z wyznaczonych regionów powinna funkcjonować regionalna instalacja przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK), którymi są:

• instalacje mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów , gdzie zmieszane odpady komunalne są poddawane segregacji na liniach sortowniczych. Tam zostaną wydzielone surowce przeznaczone do ponownego przetworzenia, a pozostała część organiczna będzie przetwarzana w kompostowniach. Przetworzenie odpadów w tego typu instalacjach pozwoli zredukować ich masę oraz zawartości wody.

• kompostownie, czyli instalacje do przetwarzania bioodpadów - będą tam trafiać odpady zielone z parków, terenów zieleni, gałęzie, liście. Będzie z nich można uzyskać kompost o właściwościach nawozowych;

• składowiska odpadów, gdzie będą trafiały wyłącznie pozostałości z sortowania odpadów komunalnych nienadające się do ponownego wykorzystania;

• instalacje termicznego przekształcania odpadów tj. spalarnie odpadów.

Nowy system gospodarki odpadami jest nastawiony na selektywną zbiórkę odpadów „u źródła”, czyli w miejscu, gdzie powstają np. w gospodarstwie domowym. Polega na segregowaniu odpadów i umieszczaniu ich w osobnych pojemnikach. Ma to umożliwić zmniejszenie ilości śmieci przeznaczonych do przetwarzania w wyżej wymienionych instalacjach. W zaproponowanym systemie gospodarki odpadami w przewidziano wszystkie możliwości zagospodarowania odpadów komunalnych – między innymi składowanie, kompostowanie czy spalanie. Wybór odpowiedniej metody zależy między innymi od ilości odpadów, istniejącej infrastruktury, możliwości technicznych wykorzystania energii pozyskanej z odpadów czy kwestii związanych z optymalizacją kosztów. Wszystkie te czynniki były brane pod uwagę przy tworzeniu granic regionów gospodarki odpadami.

INWESTYCJE

W każdym z wyznaczonych w Planie 6 regionów preferowaną metodą przetwarzania odpadów komunalnych jest mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów. Obecnie na Dolnym Śląsku dominującą metodą unieszkodliwiania odpadów jest ich składowanie. Jest to jednak najmniej pożądany sposób ich zagospodarowania. Nowy system ma zapewnić ograniczenie ilości składowanych odpadów. Projekt zakłada że odpady komunalne powinny w jak największym stopniu być przetwarzane (recykling, kompostowanie). Spalanie odpadów jest tym procesem, który może być prowadzony jako ostatni z procesów przed składowaniem odpadów komunalnych. Niewątpliwymi zaletami funkcjonowania instalacji termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych są: odzysk ciepła wytwarzanego w procesie spalania, ekologiczny efekt zmniejszenia ilości odpadów deponowanych na składowiskach oraz możliwość wykorzystania ciepła odpadowego.

Wojewódzki Planu Gospodarki Odpadami 2012 wskazuje potencjalne lokalizacje, gdzie mogłyby powstać nowe kompostownie, zakłady przetwarzania odpadów, składowiska i wreszcie spalarnie śmieci. Samo umieszczenie tych inwestycji w Planie nie jest jeszcze jednoznaczne z ich uruchomieniem. Są to na razie inwestycje przewidziane do realizacji do roku 2023. Warunkiem ich powstania i uruchomienia jest konieczność uzyskania stosownych pozwoleń i decyzji administracyjnych m.in. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, pozwoleń na korzystanie ze środowiska. Obecnie w województwie dolnośląskim nie funkcjonuje żadna spalarnia odpadów komunalnych. Do Planu zgłoszono potencjalne lokalizacje tego typu instalacji m.in.: we Wrocławiu (w sąsiedztwie Wrocławskiej Oczyszczalni Ścieków), w gminie Żmigród, Szalejowie Górnym (gm. Kłodzko), Przystroniu (gm. Łagiewniki), Trzebieniu (gm. Bolesławiec), Jędrzychowicach (gm. Zgorzelec), Legnicy, Polkowicach, Przemkowie, Płóczkach Dolnych (gm. Lwówek Śląski) i Mysłakowicach. Wszystkie wymienione lokalizacje nie uzyskały do dnia dzisiejszego decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach ani pozwoleń np. w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza.

CELE

Wdrożenie opisanego powyżej systemu ma doprowadzić do:

1. ograniczania ilości wytwarzanych odpadów komunalnych
2. ograniczania ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania,
3. osiągnięcia wymaganych poziomów odzysku i recyklingu

Cele główne mają zostać zrealizowane między innymi dzięki:

• Budowie infrastruktury służącej termicznemu przekształcaniu odpadów

• Upowszechnieniu systemu zbierania przeterminowanych lekarstw

• Rozbudowie systemu zbierania olejów odpadowych

• Dążeniu do uzyskania wysokiego poziomu zbierania zużytych baterii i akumulatorów

• Wdrażaniu nowych technologii recyklingu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego

• Wyeliminowaniu wyrobów zawierających azbest ze środowiska

Autorzy projektu stawiają na edukację ekologiczną i promowanie wśród mieszkańców Dolnego Śląska następujących działań:

• ograniczania zakupu produktów jednorazowego użytku,

• unikania stosowania papieru śniadaniowego, folii aluminiowej, w zamian używając plastikowych pojemników na żywność,

• rezygnowania z plastikowych toreb na zakupy,

• kompostowania odpadów w gospodarstwach domowych,

• kupowania napojów w szklanych butelkach i wielokrotnego używania słoików,

• przeznaczania zużytego papieru na makulaturę,

• przechowywania danych na dyskach lub płytach CD zamiast na papierze,

• przekazywania niepotrzebnej odzieży do punktów opieki społecznej,

• używania akumulatorów nadających się do ponownego naładowania, zamiast baterii jednorazowych.

KONSULTACJE

Projekt jest dostępny na stronie: http://bip.umwd.dolnyslask.pl/dokument.php?iddok=8409&idmp=293&r=r

Obecnie projekt Planu jest opiniowany przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast z terenu województwa dolnośląskiego oraz organy wykonawcze związków międzygminnych, a w zakresie związanym z ochroną wód – przez właściwego dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej. Do składania wniosków i opinii są zaproszeni również mieszkańcy Dolnego Śląska. Wszelkie uwagi mogą składać do urzędu marszałkowskiego do dnia 16.04.2012 r.

• w formie pisemnej na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Wydział Środowiska ul. Ostrowskiego 7, 50-411 Wrocław,

• ustnie w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego w Wydziale Środowiska, we Wrocławiu przy ul. Ostrowskiego 7, pok. 308,

• na adres e-mail: srodowisko@umwd.pl, bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym.

Po zakończeniu konsultacji projekt zostanie skierowany do zaopiniowania Ministrowi Środowiska. Na samym końcu trafi do Sejmiku Województwa Dolnośląskiego, który zgodnie z ustawą o odpadach jest zobowiązany uchwalić zaktualizowany wojewódzki plan gospodarki odpadami do 30 czerwca 2012 roku.