Polsko-rosyjski projekt kulturalny „Przyjaźń – reaktywacja”

Projekt realizowany był od października 2008 r. do lipca 2009 r. przez Fundację Edukacji Międzynarodowej z Wrocławia i jej rosyjskiego partnera – Centrum „Intelekt” z St. Petersburga. Obie instytucje zajmują się wspieraniem uzdolnionej młodzieży. Nad programem patronaty honorowe sprawowali pan Marek Łapiński, Marszałek Województwa Dolnośląskiego i pan Jarosław Drozd, Konsul Generalny RP w St. Petersburgu.
Młodzież z Dolnego Śląska i z Obwodu Leningradzkiego przez cały rok badała powiązania kulturowe pomiędzy Polską i Rosją. Uczniowie pod opieką specjalistów prowadzili poszukiwania w następujących dziedzinach: literatura, film, sztuka użytkowa, architektura, muzyka, język i ikony kultury. Polscy uczestnicy projektu poznawali język i kulturę sąsiadów podczas pilotażowego kursu języka rosyjskiego oraz wykładów na temat historii stosunków polsko-rosyjskich, tożsamości narodowej i kulturowej Rosjan biorąc udział w warsztatach pod tytułem „Rosyjski savoir vivre”. Udział w kursie pozwolił młodzieży na lepsze zrozumienie kontekstu historyczno-kulturowego badanych zagadnień.
„Przyjaźń – reaktywacja” to nie tylko praca, lecz przede wszystkim SPOTKANIE. Okazją do pierwszych wirtualnych spotkań były – zorganizowane w siedzibie Fundacji Edukacji Międzynarodowej i w Centrum Intelekt – wideokonferencje. Dzięki nim młodzież poznała twarze i imiona kolegów zza rubieży, opowiedziała sobie o swoich „małych ojczyznach”, przedstawiła własne motywacje do udziału w projekcie, zaprezentowała wyniki realizowanych przez siebie ankiet, przedstawiła postępy samodzielnych badań. Wirtualne spotkania ośmieliły uczniów do nawiązania indywidualnej korespondencji elektronicznej. W efekcie, gdy na początku maja 2009 r. rosyjska grupa przybyła z wizytą do Wrocławia, okazało się, że ilość polskich rodzin chętnych do goszczenia Rosjan, przekroczyła liczbę gości!
Dni 7–11 maja 2009 r. to czas pierwszego realnego spotkania. Pod opieką współpracowników Centrum Intelekt i petersburgskich uczelni wyższych przybyła grupa młodych Rosjan. Młodzież przyjęły gościnne domy polskich uczniów Dwujęzycznego Gimnazjum ATUT. Podstawowym językiem komunikacji stał się angielski, ale warto docenić wysiłki obu stron, by porozumiewać się również po polsku i rosyjsku. Wizyta dostarczyła okazji do integracji przez zabawę, ale i wspólną pracę. Młodzież przygotowała uroczystą, publiczną prezentację rezultatów projektu. Na uroczystości 8 maja 2009 r. zjawili się m.in. Dyrektor Wydziału Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, przedstawicielki Wydziału Współpracy z Zagranicą i Regionami Europejskimi tego Urzędu, sekretarz Konsulatu Generalnego Federacji Rosyjskiej w Poznaniu, przedstawiciele Dolnośląskiego Kuratorium Oświaty, Dolnośląskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Informacji Pedagogicznej, Wydziału Edukacji Urzędu Miasta, Biura Karier i Promocji Zawodowej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Rady Fundacji Edukacji Międzynarodowej i liczne grono rodziców dzieci uczestniczących w projekcie. Wybrane, najlepsze projekty młodzież zaprezentowała przed szeroką publicznością. Potem – już w kameralnym gronie – każdy uczestnik projektu mógł przedstawić kolegom i opiekunom swoje dokonania. Prezentacjom towarzyszyła przygotowana przez młodzież wystawa związana tematycznie z prezentowanymi zagadnieniami. Na zakończenie oficjalnych uroczystości, uczniowska grupa teatralna z Dwujęzycznego Gimnazjum ATUT zaprezentowała spektakl teatralny – adaptację trzech rosyjskich miniatur scenicznych. Mimo, że spektakl był wystawiany w języku polskim, kunszt sceniczny młodych aktorów wzbudził żywy entuzjazm gości z Rosji.
W kolejnym dniu wymiany polska i rosyjska młodzież wspólnie obejrzała wystawę „Europa – to nasza historia” w Hali Stulecia, a potem Wrocławianie z dumą oprowadzali gości z Sankt Petersburga po swoim mieście. Wrocław wywarł na młodych Rosjanach spore wrażenie. Zachwyciły ich – nieobecne w Petersburgu – zabytki architektury romańskiej i gotyckiej oraz liczne połacie zieleni w centrum miasta. Młodzież skwapliwie korzystała z każdej swobodniejszej chwili, by pod opieką wrocławskich gospodarzy poznawać miasto. Wieczorem uczestnicy wymiany obejrzeli spektakl w Teatrze Capitol „Swing! Duke Ellington Show”. Od wielkomiejskich stresów grupa wypoczęła kolejnego dnia podczas wyprawy w Góry Stołowe. Pobyt zakończyła dyskoteka pożegnalna przygotowana przez polskich uczniów.

Na przełomie czerwca i lipca polscy uczniowie wybrali się z rewizytą do Petersburga. Miasto Piotra Pierwszego od pierwszej chwili zaparło dech w piersiach uczestnikom wycieczki. Rosyjscy gospodarze pokazali Polakom większość jego skarbów: Ermitaż, Muzeum Rosyjskie, sobory, Newski Prospekt, Twierdzę Piotra i Pawła oraz rezydencję letnią carów w Peterhofie. Młodzież obejrzała również spektakl baletowy w Teatrze Aleksandryjskim. Najbardziej w pamięć uczestników wyprawy zapadło jednak pierwsze spotkanie z grodem nad Newą – wycieczka Petersburg białych nocy i spotkania z młodzieżą rosyjską. Polscy uczniowie mieli okazję uczestniczyć w zajęciach dla uzdolnionej młodzieży w ramach sesji historycznej w Centrum Intelekt. Wraz z Rosjanami brali udział w zajęciach, dyskusjach i pokazach filmowych. Oczywiście młodzieżowej integracji najlepiej posłużyły wspólne zabawy na plaży, dyskoteka i żywe dyskusje po oficjalnych zajęciach.
Patrząc na wzruszone twarze żegnających się z Rosjanami polskich uczniów byłam przekonana, że oprócz waloru spotkania z nową kulturą i lepszego wglądu w historię polsko-rosyjskich stosunków, projekt pozwolił im na kontakt z czymś, czego nie definiują szkolne podręczniki, na spotkanie z.... „rosyjską duszą”. Cieszę się, że nasza młodzież mogła przeżyć tę przygodę.
We wrześniu czeka nas opracowanie wirtualnej księgi, utrwalającej efekty rocznej pracy, a z Centrum Intelekt planujemy kolejne projekty dla młodzieży.
Projekt uzyskał wsparcie finansowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” oraz prywatnych sponsorów. Wsparcia organizacyjnego udzielił Wydział Współpracy z Zagranicą i Regionami Europejskimi Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego. Dziękujemy!
MONIKA ŚLIWIŃSKA
KOORDYNATOR PROJEKTU
FUNDACJA EDUKACJI MIĘDZYNARODOWEJ