Dolnośląska Nagroda Kulturalna SILESIA Sejmiku Województwa Dolnośląskiego za rok 2024

Dolnośląska Nagroda Kulturalna
 SILESIA
Sejmiku Województwa Dolnośląskiego za rok 2024


1.    Pani Halina Muszak – wybitna dyrektorka Ośrodka Kultury w Obornikach Śląskich. Przez 41 lat swej pracy stworzyła prężnie działająca lokalną społeczność kulturalną, z której wywodzą się liczne zespoły muzyczne, teatralne, taneczne. Stworzyła nowoczesną bibliotekę z mediateką, kino „Astra” oraz Galerię Sztuki pn. Salonik Czterech Muz.
Odchodząc na emeryturę zostawiła prężnie działającą instytucję, gdzie na występy przyjeżdżają artyści, grupy teatralne i kabaretowe. Za swą pracę w 2022 roku otrzymała m.in. medal „Zasłużony kulturze Gloria Artis”.


2.    Pan Janusz Cedro - kompozytor, wokalista, aranżer, autor tekstów, reżyser, manager i producent muzyczny. Znany szerszej publiczności jako wokalista grupy SPIRITUALS SINGERS BAND oraz z występów w projekcie JANUSZ CEDRO LIVE IN CONCERT i JANUSZ CEDRO AND THE BAND. Jeden z ostatnich projektów realizowanych przez Janusza Cedro na koncertach na Dolnym Śląsku nosi tytuł " Rozśpiewany Dolny Śląsk", każdy koncert już po paru utworach zamienia się w "Jedno Wielkie Wspólne Śpiewanie" - jak sam mówi ... w jego " Małej Ojczyźnie” to publiczność jest najlepszym recenzentem.

3.    Pan Anrzej Protasiuk - to człowiek, który nieustannie inspiruje i mobilizuje lokalną społeczność i twórców do działania. Jego wkład w życie artystyczne Świdnicy jest nieoceniony. Jako pomysłodawca i organizator wielu inicjatyw od lat działa na rzecz upowszechniania kultury i sztuki fotograficznej na Dolnym Śląsku. Jego praca dla kultury rozpoczęła się jeszcze pod koniec lat 70. Już niedługo później założył świętującą w tym roku swoje 40-lecie Galerię Fotografii w Świdnicy. Do dzisiaj działa ona prężnie przy Świdnickim ośrodku Kultury i pozostaje najważniejszym w mieście miejscem prezentacji sztuki współczesnych artystów. Jednym z najistotniejszych osiągnięć Andrzeja Protasiuka jest także stworzenie i organizowanie jednej z największych i najciekawszych imprez fotograficznych w Polsce - Dni Fotografii. Cieszą się one zasłużonym uznaniem w środowisku artystycznym i popularnością wśród publiczności oraz fotografów amatorów biorących udział w konkursie Fotomaraton Świdnicki będącym integralną częścią wydarzenia. Przy współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną w Świdnicy powołał ponadto do istnienia Biesiadę Literacką i ogólnopolski Konkurs na Autorską Książkę Literacką. Andrzej Protasiuk to osoba wyjątkowa, która przez całe życie z pasją i zaangażowaniem działa na rzecz kultury i sztuki fotograficznej' Jego wkład w rozwój kultury na Dolnym Śląsku nie tylko jest nieoceniony, a jego osiągnięcia są inspiracją dla kolejnych pokoleń organizatorów i twórców. Jego aktywność przyczyniła się do rozwoju i promocji sztuki fotograficznej, a także do ugruntowania pozycji Świdnicy jako ważnego fotograficznego ośrodka w Polsce. Andrzej Protasiuk to prawdziwy animator życia artystycznego, którego działalność na Dolnym Śląsku zostanie trwale zapamiętana.

4.    Kapela Ludowa Janka Boduszka z Siemianic w Gminie Oborniki Śląskie ma już 42-letni dorobek artystyczny – powstała 2 kwietnia 1982 r. Tworzy ją 20 osób w wieku od 45 do ponad 80 lat. Kultywuje piękne tradycje kultury ludowej, prezentuje obrzędy ludowe. W programie kapeli można odnaleźć elementy muzyki kieleckiej, krakowskiej, rzeszowskiej. Zagrała kilkaset koncertów w Gminie Oborniki Śląskie, a także w całym regionie, na ogólnopolskich festiwalach folklorystycznych oraz w Rehau w Niemczech podczas Jarmarków Bożonarodzeniowych oraz świąt Gminy Rehau. Kapela nagrała 6 płyt, kilkakrotnie brała udział w Przeglądzie „Festiwal Tradycji Ludowej”. W 2021 r. zespół wziął udział w projekcie „Z dziada pradziada” w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa we Wrocławiu. Twórca i lider Kapeli ma niezwykle charakterystyczny głos i z tego powodu kapela była typowana do wystąpienia w Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. Kapela jest niezwykle aktywna, bardzo często występuje i daje radość odbiorcom kochającym muzykę ludową. To jedyna kapela działająca w Gminie Oborniki Śląskie od ponad 40 lat i od początku jest wspierana przez Obornicki Ośrodek Kultury, z którym współpracuje przy organizacji wydarzeń. 30 marca 2022 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał Kapeli nagrodę finansową z okazji 40-lecia działalności.  

5.    Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca Łastiwoczka (Jaskółka) działający przy Stowarzyszeniu Łemków w Przemkowie został założony w 2000 r. Grupę tworzy ponad 50 potomków Łemków z Beskidu Niskiego, którzy zostali przymusowo przesiedleni na Dolny Śląsk w wyniku Akcji Wisła w 1947 r. W repertuarze zespołu znajdziemy pieśni zalotne, weselne, rekruckie i ballady oraz tańce wykonywane w oparciu o przekaz tradycji ustnej najstarszych członków społeczności. Wielokrotnie występował poza granicami naszego kraju, a jego działania doskonale wpisują się w kultywowanie niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Grupa jest laureatem regionalnych konkursów tradycji oraz krajowych festiwali folklorystycznych. W ostatnim 10-leciu Łastiwoczka brała udział w prestiżowych konkursach tradycji, m.in. w Ogólnopolskim Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie, Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. W 2019 r. zostali zaproszeni do udziału w cyklu koncertów 54. Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans w Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu, a ich występ został wysoko oceniony przez krytyków profesjonalnej sceny muzycznej. Łastiwoczka zaistniała jako unikatowa grupa posiadająca wyjątkowe umiejętności wielogłosowego łemkowskiego śpiewu. Zespół został uhonorowany Nagrodą im. Oskara Kolberga za szczególne zasługi dla kultury ludowej. Dzięki działalności kolejne pokolenia Łemków mogą poznawać i odkrywać różne aspekty swojej kultury. Zespół od ponad 20 lat zrzesza młodych miłośników tradycyjnej łemkowskiej muzyki i kształtuje ich wrażliwość i charaktery. Występy zespołu dostarczają odbiorcom wiele przeżyć artystycznych.

6.    Towarzystwo Miłośników Ziemi Trzebnickiej to organizacja zaprzyjaźnionych ludzi dobrej woli, która dąży do tworzenia dobrych klimatów i ukazania wszelkich walorów miejsca, na którym przyszło im żyć i pracować – stolicy Kocich Gór Trzebnicy i jej pięknych, niepowtarzalnych okolic. 64 lata temu zebrała się grupa osób zainteresowanych odtworzeniem polskich korzeni miasteczka nad Lubszą i integracją ludzi, którzy przybyli na tę ziemię na nowo dla Polski pozyskaną. Pierwszym zadaniem, poprzedzającym jeszcze utworzenie Towarzystwa, było zebranie i ocalenie w zbiorowej pamięci wspomnień Pionierów, tych, którzy 1945 roku zasiedlali tę ziemię i tworzyli na niej zręby polskiego życia. Ponieważ ogłoszony wówczas konkurs na wspomnienia przyniósł bogaty plon i unaocznił potrzebę dalszych działań, a równocześnie wrocławskie Ossolineum zaproponowało wydanie książki o Trzebnicy, grupa entuzjastów postanowiła kontynuować i rozszerzać swą działalność. I tak doszło do pamiętnej daty 30 czerwca 1960 roku, gdy wybrano nazwę i zarząd Towarzystwa Miłośników Ziemi Trzebnickiej, którego, prezesem, jak się potem okazało na długie lata, został Jerzy Bogdan Kos. Warto zauważyć, że TMZT było inicjatywą całkowicie oddolną, niezależną od władz i organizacji politycznych. Było więc i do dziś pozostało formą tworzenia i działania społeczeństwa obywatelskiego, tych, którzy już wtedy widzieli potrzebę aktywnego współtworzenia swej Małej Ojczyzny. Warto zauważyć, że jednym z najważniejszych celów Towarzystwa, już od początku działania, było pokazanie niezwykłych walorów krajobrazowo – turystycznych Ziemi Trzebnickiej oraz przywrócenie działalności leczniczo – sanatoryjnej w oparciu o wykorzystywane przed wojną źródła cieplicze. Pracowano nad podniesieniem kultury zdrowotnej - Tygodnie Kultury Sanitarnej. Promowano trzebnickie jabłka – Trzebnickie Święto Sadów i coroczne targi owoców. Wydawano trzebnicki „Brzask”  - 20 roczników w latach 1983 – 2017. Opracowano i wydano, z udziałem autorów trzebnickich obszerną monografię miasta (1995). Walczono o uratowanie trzebnickiej kolei wąskotorowej i o przewrócenie kolejowego połączenia z Wrocławiem. Szerzono wiedzę o dawnych i nowszych dziejach Trzebnicy: kilkuletni cykl spotkań z ks. Antonim Kiełbasą przybliżający dzieje trzebnickiej Bazyliki, m.in. działalność polskich ksień w okresie baroku; organizowano też sesje naukowe i popularnonaukowe oraz konkursy wiedzy o Trzebnicy (także o Powiecie Trzebnickim) dla młodzieży szkolnej. Wytyczono i oznakowano granice dawnej Trzebnicy z czasów piastowskich Zrekonstruowano i przywrócono pręgierz przed trzebnickim Ratuszem – siedzibą Towarzystwa. Urządzono w nim Muzeum Regionalne TMZT (wcześniej w oparciu o zbiory Pionierów Izbę Pamięci Narodowej). Popierano działania na rzecz utworzenia na Winnej Górze rezerwatu archeologicznego, w miejscu pobytu przedstawiciela gatunku Homo erectus. Współdziałano przy tworzeniu   przewodników i map turystycznych oraz szlaków pieszych i rowerowych – powstała 150 - kilometrowa pętla Rowerowa wokół Powiatu Trzebnickiego. Od 2003 roku (700 rocznica urodzin) upamiętniano w Trzebnicy królową Francji Marię Leszczyńską. Otaczano także pamięcią i opieką tych, którzy pierwsi mieszkali, pracowali i tworzyli w polskiej Trzebnicy – coroczne obchody 20 IV Dnia Pionierów. Wydano wiele wspomnień ludzi o niezwykłych, dramatycznych biografiach. Towarzystwo przez cały czas swej działalności było otwarte na sferę kultury, która jest niezbędna dla tworzenia pozytywnych, przyjaznych kontaktów międzyludzkich. Już od zarania dziejów Towarzystwa organizowano w Domu Kultury „Wieczory przy kawie”, w czasie których mieszkańcy miasta mogli spotkać znanych, a często wybitnych pisarzy i artystów. Odbywały się także koncerty muzyczne „Ars cameralis”, kontynuowane potem przez Festiwale Muzyki Organowej i trwające po dziś dzień Wieczory Lisztowskie. Towarzystwo wspierało i promowało także twórców lokalnych, organizując wystawy plastyczne, wydając książki i książeczki dla dzieci, organizując spotkania autorskie. Podsumowując, chociaż bynajmniej nie wyczerpując wszechstronnych działań naszej organizacji - nie bez głębokiej racji zwanej towarzystwem - trzeba stwierdzić, że jej fundamentem jest wspólna chęć działania dla społeczeństwa, w którym żyjemy. Towarzystwo podejmuje uparcie i konsekwentnie myśl,  którą wieszcz Juliusz Słowacki wyraził w słowach, by: zjadaczy chleba w Aniołów przerobić. Bo wszędzie, w każdym miasteczku żyją ludzie pełni dobrej woli i chęci pozytywnego działania. Rzecz w tym jedynie, by tych ludzi znaleźć, zebrać, ośmielić i dać im możliwość wspólnych poczynań. To udało się 64 lata temu w Trzebnicy.