I warsztat specjalistyczny i wizyta studyjna "Turystyka, kultura i środowisko naturalne"

W warsztatach poświęconych turystyce, kulturze i środowisku naturalnemu wzięli udział przedstawiciele władz regionalnych z terenów przygranicznych oraz niemieccy i polscy eksperci. Głównym celem warsztatów było przedstawienie zmian strukturalnych w praktyce oraz podzielenie się ze stroną polską dotychczasowymi zdobytymi doświadczeniami, jak również poinformowanie władz lokalnych o aktualnie realizowanych w Niemczech przedsięwzięciach związanych z tym zagadnieniem.

Dyrektor Instytutu Rozwoju Terytorialnego – pan dr Maciej Zathey zaprezentował koncepcję Trójziemia, które koncentruje się na obszarze powiązań polsko-niemiecko-czeskich. Celem realizacji tej idei jest  wspólna strategia lub koncepcja rozwoju regionu trzech państw z elementami zaleceń dotyczących planowania.

Pan Gordian Meyer-Plath zaprezentował Program Wspierania Zmian Strukturalnych w Regionach Węgla Brunatnego na lata 2019 do 2021, następnie informacje na temat Szlaku zabytków kultury przemysłowej, programu dofinansowania ochrony i rozwoju zabytków kultury przemysłowej czy Ustawy Inwestycyjnej Regionów Węglowych (InvKG) z sierpnia 2020 r. Ponadto dyrektor muzeum w Fabryce Energii Knappenrode, pani Kirstin Zinke, przedstawiła niekiedy dość kamienistą drogę od nieczynnej fabryki brykietów do muzeum o charakterze doświadczeń dla całej rodziny. Zadaniem jest teraz uczynienie fabryki energii użyteczną dla regionu i wykorzystanie synergii, na przykład w formie współpracy z handlem detalicznym, gastronomią i hotelarstwem. Dokumentacja świadectw przemysłu węgla brunatnego w Zagłębiu Łużyckim Dipl.-Ing (FH) Nora Wiedemann M. Sc.

Na koniec pan Martin Neubacher przedstawił prezentację w imieniu Nory Wiedemann. Rozpoczął od projektu dokumentacji dotyczącej przemysłu węgla brunatnego, jego celu i obszarów analizy. Mówił m.in. o kwerendach, dokumentacji na miejscu, wprowadzaniu do bazy danych i tworzeniu map.
Pan Gerd Richter w swojej prezentacji podjął takie tematy jak: postępowanie z krajobrazem pogórniczym, rekultywacja i późniejsze użytkowanie kopalni odkrywkowych; podstawy prawne rekultywacji górniczej; etapy procesu rehabilitacji; geotechniczna stabilizacja gruntu; kopalnie odkrywkowe węgla brunatnego; zalewanie kopalń i odkrywek; napełnianie lejów do obniżania poziomu wód gruntowych.

Kolejnego dnia odbył się wyjazd studyjny, który rozpoczął się od wizyty w Centrum Komunikacji i Ochrony Przyrody Weißwasser. Tam najpierw odbył się wykład przedstawiciela LEAG, pana Hendrika Zank. Obok przeglądu obszarów działalności w zakresie rekultywacji kopalni odkrywkowych, dyskusja koncentrowała się również na skutkach decyzji o wycofaniu węgla dla LEAG jako przedsiębiorstwa energetycznego i operatora elektrowni.

Następnie uczestnicy zwiedzili wieżę widokową, z której roztacza się widok na kopalnię odkrywkową Nochten. Ponadto uczestnicy mieli możliwość wzięcia udziału w oprowadzaniu po zrekultywowanym już terenie.

Później uczestnicy udali się do centrum informacji turystycznej Haus der Tausend Teiche . Podczas przejazdu autokarem przez rezerwat biosfery UNESCO Górnołużycka Kraina Wrzosowisk i Stawów pan Torsten Roch poinformował o historii rezerwatu biosfery, jego zadaniach i roli dla człowieka i przyrody. Podczas postoju nad jeziorem Bärwalder See okazało się, jak ważny jest rozwój oferty turystycznej i infrastruktury dla tworzenia wartości gospodarczej w regionie.

Po przybyciu na miejsce docelowe odbyła się projekcja polsko-niemieckiej wersji filmu o rezerwacie biosfery. Następnie odbył się wykład zatytułowany Krajobraz kulturowy jest restrukturyzowany - środowisko dobre dla życia człowieka i przyrody. Przedstawiono informacje na temat projektu WildNaTour, który jest obecnie w trakcie składania wniosku o dofinansowanie z federalnych funduszy strukturalnych. Głównym celem projektu jest wzmocnienie rezerwatu biosfery. Ma to zostać osiągnięte poprzez działania w zakresie infrastruktury turystycznej oraz w dziedzinie ochrony klimatu i środowiska.

Kolejnym punktem programu podróży studyjnej była fabryka energii w Knappenrode, miejsce, w którym dzień wcześniej odbyły się warsztaty. Oprócz wykładu z 9 listopada na temat początków fabryki energii należało teraz przedstawić informacje na temat projektu finansowanego z federalnych funduszy strukturalnych, przebudowy strukturalnej i muzealnej fabryki energii Knappenrode, w tym budowy nowej wystawy stałej. Wystawa została oficjalnie otwarta jesienią 2020 roku. Pokazuje ona rozwój starego łużyckiego obszaru górniczego od jego przedindustrialnych początków do przyszłościowego regionu wypoczynkowo-energetycznego. Kształtowanie Pojezierza Łużyckiego odgrywa równie ważną rolę, jak aktualne kwestie transformacji energetycznej. Podczas zwiedzania wystawy przez uczestników dyskutowano również o roli kultury przemysłowej w radzeniu sobie ze zmianami strukturalnymi.