Dolnośląska szkoła liderem projakościowych zmian w polskim systemie edukacji

Informacje o projekcie:

Wyniki diagnoz edukacyjnych wskazują na braki w wykorzystywaniu przez polskich uczniów wiedzy w praktyce, twórczego rozwiązywania problemów i zadań matematycznych. Istnieje konieczność kształtowania kompetencji kluczowych, w tym samodzielnego myślenia i rozumowania matematycznego, stosowania alternatywnych rozwiązań oraz aktywnego korzystania z ICT. Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku, a także krajowe strategie sektorowe zakładają zwiększenie liczby osób studiujących na kierunkach matematyczno-przyrodniczych i technicznych. Poprawę niekorzystnych w tym względzie wskaźników można osiągnąć w szczególności poprzez zwiększenie odsetka dziewcząt podejmujących studia z zakresu science. Według danych OECD na 100 000 pracujących w Polsce 2 200 osób stanowią absolwenci (mężczyźni) tych kierunków, a zaledwie 1 780 osób to absolwentki (kobiety). Źródło tych nierówności ma swój początek już na najwcześniejszych etapach kształcenia, gdzie większość szkół nie potrafi rozbudzić u uczniów, a zwłaszcza uczennic zainteresowania przedmiotami matematyczno-przyrodniczymi oraz rozwijać kompetencje kluczowe w rozumieniu Zaleceń Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie.
Z publikowanych corocznie raportów ze sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych wynika, iż dziewczęta uzyskują z części humanistycznej znacznie lepsze wyniki niż chłopcy, a z części matematyczno-przyrodniczej, zwłaszcza z najtrudniejszego obszaru wymagań, nieco lepsi są chłopcy. Generalnie gorsze wyniki w nauce uzyskiwane przez chłopców wynikają w dużej mierze z dotykających ich częściej problemów wychowawczych, w tym absencji, które skutkują zdecydowanie większą drugorocznością chłopców niż dziewcząt. Z raportów Instytutu Spraw Publicznych monitorujących wdrażanie reformy strukturalno-programowej wynika, iż wśród repetentów gimnazjów, aż 82% stanowią chłopcy. Do poprawy jakości kształcenia i wychowania w opisanym wyżej zakresie szkołom potrzebne są odpowiednie zasoby edukacyjne, przygotowana kadra i wsparcie przy opracowaniu i wdrażaniu programów rozwojowych. Odpowiedzią na te potrzeby są opracowane na Dolnym Śląsku komplementarne projekty tworzące rozwiązanie systemowe zamykające się w triadzie: zasoby, kadra, program. Szkoły pozyskają zasoby w ramach RPO poprzez dwa komplementarne projekty: „Dolnośląska e-Szkoła” – wyposażenie w najnowsze rozwiązania techniczne, co da możliwość kształtowania u uczniów umiejętności posługiwania się ICT w realizacji zadań i rozwiązywaniu problemów edukacyjnych i „Pracownia przyrodnicza w każdej gminie” – nowoczesne wyposażenie umożliwiające uczniom prowadzenie i obserwację eksperymentów z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. Istotna dla szkół będzie możliwość korzystania z platformy edukacyjnej stanowiącej wirtualne środowisko nauczania – uczenia się, pracy własnej i zespołowej, tworzenia i wykorzystania materiałów edukacyjnych oraz administrowania procesem kształcenia. Wzmocnieniem zasobów i możliwości realizacji zajęć metodami aktywizującymi i interaktywnymi będzie MultiCentrum zakupione i uruchomione w ramach tego projektu. W związku z założoną komplementarnością działań w ramach działania 9.4 PO KL powstał projekt zapewniający szkolenia dla nauczycieli odpowiednie do pozyskanych przez szkoły nowych technologii. Głównym elementem scalającym komplementarne ze sobą projekty jest tworzenie programów wykorzystujących zasoby i nabyte umiejętności nauczycieli nakierowanych na wspieranie uczniów w ich rozwoju. Praktyka wskazuje, że szkoła powinna wdrożyć program rozwojowy oparty na zdefiniowanych potrzebach uczniów, który w efekcie przyniesie ich rozwój i zwiększy poziom kompetencji kluczowych. Pozwoli to na pełne zrealizowanie założonych celów i upowszechnienie najlepszych rozwiązań przyjętych w szkołach. Taką możliwość stwarza niniejszy projekt. Jego istotą będą wdrożone programy rozwojowe szkół obejmujące: wykorzystanie zasobów platformy edukacyjnej do tworzenia zajęć i uzyskania dostępu do ogólnoświatowego kontentu edukacyjnego; stworzenie szkolnych miniportali edukacyjnych; pozaszkolne i pozalekcyjne zajęcia rozwojowe, w tym wspomagane przez ekspertów – realizowane w formie wycieczek dydaktycznych, np. do MultiCentrum, parków krajobrazowych, placówek naukowych; wykorzystanie metod samooceny (portfolio, e–portfolio); tutoring opierający się na spotkaniach tutora z uczniem, stwarzający możliwość jego integralnego rozwoju.
Programy rozwojowe szkół staną się impulsem do przekształceń w dolnośląskiej edukacji. W rezultacie wzrośnie efektywność kształcenia w zakresie kompetencji kluczowych. Upowszechnione doświadczenia szkół stworzą bazę najlepszych praktyk.

Głównym celem projektu jest wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów o utrudnionym dostępie do edukacji, zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych – podnoszenie jakości procesu kształcenia, wspieranie indywidualnych zainteresowań i zdolności każdego ucznia ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności kluczowych poprzez realizację programów rozwojowych na zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych, a także wdrażanie przyjętych rozwiązań do praktyki szkolnej.
Cele szczegółowe projektu: wsparcie merytoryczne i finansowe 250 szkół realizujących projekty kluczowe we wdrożeniu programów rozwojowych; wyrównywanie dysproporcji edukacyjnych w procesie kształcenia z uwzględnieniem równości szans kobiet i mężczyzn; rozwój kompetencji kluczowych ze szczególnym uwzględnieniem ICT i nauk matematyczno-przyrodniczych poprzez stymulowanie aktywności fizycznej ucznia.

Działania projektu pozwolą osiągnąć określone cele edukacyjne zapisane również w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku, które w pełni korespondują ze strategią wspólnotową oraz podobnymi dokumentami krajowymi. Generalnie zakłada się równość kobiet i mężczyzn w dostępie do niniejszego projektu, jednak ze względu na przytoczone wyżej zróżnicowania osiągnięć szkolnych w zależności od płci, zaplanowano stosowne preferencje przy poszczególnych formach wsparcia przewidzianych w projekcie. I tak dziewczęta, w proporcjach stosownych do efektów kształcenia uzyskiwanych przez poszczególne szkoły, uzyskają pierwszeństwo w dostępie do zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych w zakresie przedmiotów matematyczno-przyrodniczych i ICT, a wskaźniki w tym względzie, średnio dla wszystkich szkół, wynieść powinny 60% dziewcząt, 40% chłopców. Odwrotne proporcje (60% chłopców, 40% dziewcząt) dotyczyć będą zajęć związanych z rozwojem pozostałych kompetencji kluczowych. Również tutoring opiekuńczy oraz zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze obejmą w większym zakresie chłopców, gdyż wykazują oni, częściej niż dziewczęta, problemy w nauce oraz zagrożenia patologiami społecznymi. Zakłada się, że uzyskane rezultaty realizacji projektu w znaczącym stopniu wpłyną na poprawę sytuacji zarówno dziewcząt, jak i chłopców uczestniczących w projekcie.