/2021.07.12/
Ważna informacja od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dotycząca zmiany ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 904).
W załączeniu przekazujemy stosowną informację (pismo ARiMR nr ZP-80-DDD-WL.071.3.2021.IP – załącznik do pobrania)
Stosowny komunikat ARiMR można znaleźć po linkiem: https://www.arimr.gov.pl/aktualnosci/artykuly/uwaga-okreslono-ostateczny-termin-na-uzupelnienie-wnioskow-o-przyznanie-pomocy-zlozonych-w-ram.html
Treść ustawy zmieniającej wraz z odnośnikami: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210000904
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2021r. o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw (DZ. U. poz. 904), opublikowana została w dniu 14 maja 2021r. i weszła w życie w dniu 15 maja 2021 r. z wyjątkiem art. 2, który wchodzi w życie z dniem 12 czerwca 2021 r.
* * *
/2020.06.18/
Omówienie ostatnich zmian w przepisach regulujących wdrażanie lokalnych strategii rozwoju w stanie zagrożenia epidemicznego
Pismo Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr WPR.wao.510.53.2020 z dnia 08 czerwca 2020 r. (pobierz plik)
* * *
/2020.06.15/
Zmiana umów o przyznaniu pomocy
Z uwagi na zmiany wprowadzone ustawą z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695), jakie znalazły się w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 217, 300 i 695) opracowane zostały formularze zmian umów w ramach:
> operacji typu 7.2 1. Budowa lub modernizacja dróg lokalnych;
> poddziałania 19.2 Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność:
>>> z wyłączeniem projektów grantowych oraz operacji w zakresie podejmowania działalności gospodarczej;
>>> na operacje w zakresie podejmowania działalności gospodarczej.
Do czasu wprowadzenia nowych wersji formularzy umów dla operacji w ramach ww. zakresów, aneksy mają zastosowanie także w przypadku zawierania nowych umów o przyznaniu pomocy. Oznacza to, że w przypadku podpisywania umowy z przyszłym beneficjentem Samorząd będzie równocześnie podpisywał z nim umowę oraz aneks do tej umowy na obowiązującym formularzu umowy (tj. 7z / 4z w przypadku premii).
W odniesieniu do umów już zawartych, aneksem mogą zostać wprowadzone zmiany na wniosek beneficjenta.
Powyższe zmiany obejmują w szczególności:
* * *
/2020.05.10/
Ważny komunikat dla beneficjentów poddziałań 19.2 i 19.4
W związku z wejściem w życie przepisów zmieniających ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 217 z późn. zm.) wprowadzonych ustawą z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695) poniżej przedstawiamy szczegółowe wyjaśnienia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczące stosowania zmienionych przepisów oraz rozwiązań w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność" oraz poddziałania 19.4 „Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji” objętych PROW 2014-2020.
1. Zobowiązanie do realizacji operacji w określonym terminie.
Zgodnie z art. 67b ust. 3 możliwe jest spełnienie przez beneficjenta poddziałania 19.2 warunków wypłaty pomocy lub zrealizowanie innych zobowiązań związanych z przyznaną pomocą, w terminie późniejszym uzgodnionym z samorządem, który przyznał tę pomoc. Jednocześnie, rozwiązanie to znajdzie zastosowanie jeśli w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii lub wprowadzenia stanu nadzwyczajnego, beneficjent nie mógł spełnić lub zrealizować tych warunków lub zobowiązań. W tym rozwiązaniu nadal obowiązuje zasada, że pomoc wypłacana jest po spełnieniu warunków; w szczególności rozwiązanie to dotyczy warunków, które mają być spełnione w terminie przewidzianym na realizację operacji. Tym samym beneficjent może zrealizować operację także w terminie późniejszym, uzgodnionym z podmiotem wdrażającym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2022 r., przy czym jednorazowo podmiot wdrażający nie powinien uzgadniać wydłużenia terminu o więcej niż 6 miesięcy.
Powyższe ma również zastosowanie w odniesieniu do wydłużania 3-miesięcznego terminu na składanie wniosku o płatność pierwszej transzy liczonego od dnia zawarcia umowy na wniosek beneficjenta w przypadku operacji polegających na podejmowaniu działalności gospodarczej.
2. Zobowiązanie do podlegania ubezpieczeniom społecznym, zarówno przy samozatrudnieniu, jak i przy zatrudnianiu pracowników w ramach 19.2.
W ramach samozatrudnienia specustawa 2.0 wprowadziła dla przedsiębiorców możliwość skorzystania z 3-miesięcznego zwolnienia w opłacaniu składek ZUS (marzec, kwiecień, maj 2020 r.) bez względu na ich przychód. W związku z tym, w ramach operacji na podejmowanie działalności gospodarczej możemy uznać, że zobowiązanie dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania działalności gospodarczej będzie realizowane przez beneficjenta, nawet jeśli skorzysta z tzw. „wakacji składkowych”. Zawieszenie w opłacaniu składek traktuje się bowiem tak, jakby podmiot nadal wpłacał składki do ZUS i jednocześnie podlegał ubezpieczeniom społecznym. W związku z tym, nie ma konieczności aneksowania umowy w tym zakresie. Skorzystanie z takiego zwolnienia przez beneficjentów nie powoduje również wydłużenia zobowiązania do podlegania tym składkom w ramach operacji.
Przedsiębiorcy zatrudniający do 9 osób mają prawo skorzystać ze zwolnienia dotyczącego opłacania składek ZUS jeśli mieści się w limicie przychodu, o którym mowa w specustawie. Przedsiębiorca, korzystając ze zwolnienia jakie dają mu przepisy ww. ustawy nie narusza tym samym prawidłowego wypełnienia zobowiązania w ramach operacji związanego z ponoszeniem kosztów na utrzymanie pracowników. W tym przypadku nie ma konieczności aneksowania umowy. Skorzystanie z tego typu zwolnienia nie wydłuża tym samym zobowiązania wynikającego z przepisów wykonawczych i postanowień umownych.
Z kolei przedsiębiorcy zatrudniający od 9 do 49 pracowników mogą skorzystać ze zwolnienia w opłacaniu składek ZUS, ale zwolnienie to dotyczy połowy opłacanych składek, a nie całości – w tym przypadku do części składek podlegających zwolnieniu należy również stosować zasadę, która traktuje, iż korzystanie ze zwolnienia jest jednocześnie kontynuacją zobowiązania wynikającego z przepisów wykonawczych w ramach 19.2, czyli beneficjent utrzymuje pracownika i opłaca za niego składki. W związku z powyższym nie ma konieczności aneksowania umowy.;
Należy zauważyć, iż w przytoczonych powyżej przypadkach nie mamy do czynienia z refinansowaniem składek ZUS przez państwo, a jedynie ze zwolnieniem z określonego obowiązku z wyłączeniem niemal wszystkich skutków nieopłacenia należnych składek. Korzystanie ze
zwolnienia składkowego należy interpretować wobec tego w taki sposób, iż przedsiębiorcy są zwolnieni od skutków niezapłacenia tych składek. Tym samym nie można traktować nieopłacania składek ZUS przez beneficjentów poddziałania 19.2 jako niewywiązania się ze zobowiązań umownych.
Przedsiębiorcy, którzy nie mogą skorzystać ze zwolnienia w opłacaniu składek ZUS, a skorzystają np. z ulgi w opłacaniu składek (wiąże się to z odroczeniem albo rozłożeniem na raty opłacania składek ZUS w związku z COVID-19 - ulga przysługuje każdemu przedsiębiorcy na jego ubezpieczenie i zatrudnionych pracowników):
1) W przypadku odroczenia, czy rozłożenia na raty opłacania składek przez beneficjentów w trakcie realizacji operacji polegających na rozwijaniu działalności gospodarczej, nie zostaje naruszone prawidłowe wypełnianie zobowiązania dotyczące utrzymania miejsc pracy i opłacania z tego tyłu składek do ZUS.W związku z tym zobowiązanie nie ulega wydłużeniu z tytułu skorzystania z ulgi i nie ma konieczności zawierania aneksu do umowy.;
2) W przypadku skorzystania z ulgi w okresie, który obejmie etap złożenia wniosku o płatność końcową lub okres związania celem ww. operacji, w których to beneficjent musi wywiązać się ze zobowiązania dotyczącego utrzymania zadeklarowanych miejsc pracy, w tym ponoszenie z tego tytułu kosztów zatrudnienia tych pracowników, jeśli beneficjent będzie utrzymywał te miejsca pracy, do których został zobowiązany, nie ma podstaw do wydłużania mu zobowiązania z tytułu ponoszenia kosztów w związku z zatrudnieniem. Należy zauważyć, iż koszty te zostaną przez beneficjenta poniesione, w związku z rozłożeniem na raty albo w terminie późniejszym, tym samym nie oznacza to nieutrzymywania miejsc pracy. Umowa o przyznaniu pomocy w ramach 19.2 dla operacji polegających na rozwijaniu działalności gospodarczej w postanowieniach dotyczących zwrotu pomocy, odnosi się bezpośrednio do utrzymania utworzonych miejsc pracy. W związku z tym, jeśli miejsce pracy jest utrzymane przez beneficjenta, a zgoda na odroczenie lub rozłożenie na raty wydana została przez ZUS w związku z zaistniałą sytuacją w kraju, nie ma podstaw, aby twierdzić, że beneficjent nie wypełnia przedmiotowego zobowiązania. Tym samym nie ma podstaw do wydłużenia zobowiązania dotyczącego utrzymania miejsc pracy o ten czas, na który ulga została przyznana. W związku z tym, nie ma też potrzeby aneksowania umowy w tym zakresie.
Ponadto, należy również uwzględnić sytuacje, w których przedsiębiorca, a jednocześnie beneficjent poddziałania 19.2 wyraża zgodę, aby jego pracownik udał się na urlop bezpłatny. W tym przypadku, pomimo, że pracownik nadal pozostaje w stosunku pracy, przedsiębiorca jako pracodawca nie wypłaca mu wynagrodzenia, gdyż nie mamy w tym momencie do czynienia ze świadczeniem pracy. W związku z tym, przedsiębiorca nie ponosi za pracownika opłat z tytułu ubezpieczenia społecznego do ZUS ani nie wypłaca mu wynagrodzenia. W tej sytuacji samorządy województw nie powinny traktować takiego stanu jako naruszenie przez beneficjenta zobowiązania do utrzymania miejsc pracy i ponoszenia z tego tytułu kosztów, jeśli jest to wynikiem wystąpienia siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności związanych z obecną sytuacją epidemiologiczną w kraju. Nie ma w tym
przypadku konieczności aneksowania umowy w tym zakresie. Beneficjent z kolei powinien poinformować o zaistniałej sytuacji samorząd województwa. Zobowiązanie to powinno być traktowane jako realizowane przez przedsiębiorcę, co zostanie uregulowane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi określającym odmienne warunki lub tryb przyznawania, wypłaty lub zwrotu pomocy w ramach poszczególnych działań, poddziałań lub typów operacji objętych programem lub pomocy technicznej w związku z COVID-19, którego fakultatywne wydanie będzie możliwe na podstawie art. 67b ust. 4 zmienionej ustawy.
3. Zobowiązanie do wykonywania działalności gospodarczej.
W przypadku skorzystania z prawa do zawieszenia działalności gospodarczej w ramach operacji związanych z podejmowaniem działalności gospodarczej, czy to w trakcie realizacji operacji, czy to w okresie związania celem, zobowiązanie beneficjenta również nie ulega wydłużeniu o okres na jaki działalność z powodu COVID-19 została zawieszona. W tym przypadku należy jednak pamiętać, iż działalność nie jest prowadzona, a przedsiębiorca zostaje wypisany z listy płatników i ubezpieczonych w ZUS. W przypadku operacji będących w trakcie realizacji, może wiązać się to jednak z koniecznością przedłużenia okresu na jej zakończenie na wniosek beneficjenta. W tym przypadku konieczny będzie aneks do umowy. Przedmiotowa kwestia planowana jest do uregulowania w fakultatywnym rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, o którym mowa powyżej.
4. Zobowiązanie w ramach operacji polegających na podejmowaniu i rozwijaniu działalności gospodarczej do osiągnięcia 30% zakładanego w biznesplanie ilościowego lub wartościowego poziomu sprzedaży produktów lub usług do dnia, w którym upłynie rok od dnia wypłaty płatności końcowej.
MRiRW informuje, iż jest w trakcie prac nad nowelizacją rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach poddziałania „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2019 r. poz. 664 oraz 2023), w wyniku której planowane jest całkowite zniesienie zobowiązania dotyczącego uzyskania przez beneficjentów 30% poziomu sprzedaży produktów lub usług. W przypadku problemów beneficjentów wynikających z braku możliwości wywiązania się z ww. zobowiązania, do momentu wprowadzenia regulacji w tym zakresie, należy stosować postanowienia umowne dotyczące siły wyższej.
5. Zobowiązanie dotyczące utrzymania zadeklarowanej liczby pracowników w ramach operacji.
W przypadku kiedy przedsiębiorca nie może skorzystać z przywilejów jakie niosą przepisy „ustawy antykryzysowej”, np. dopłaty do pensji pracowników, zwolnienie z opłat ZUS lub jest to niewystarczające do prowadzenia przedsiębiorstwa i utrzymania zadeklarowanych miejsc pracy, beneficjent poddziałania 19.2 może się powołać na przepisy dotyczące siły wyższej lub
nadzwyczajnych okoliczności (skutki epidemii). Wymagane jest przy tym aneksowanie umowy. Ponadto, MRiRW informuje, iż planowana jest zmiana przepisów rozporządzenia wykonawczego w zakresie ww. zobowiązania, aby umożliwić beneficjentom poddziałania sprawniejszą realizację operacji w zakresie podejmowania, jak i rozwijania działalności gospodarczej. Ministerstwo kieruje również prośbę do samorządów, aby przychylały się w obecnej sytuacji do pozytywnego rozstrzygania kwestii na rzecz beneficjentów związanych ze zobowiązaniami dotyczącymi zatrudnienia. W przypadku, kiedy beneficjent nie wywiąże się ze zobowiązania na etapie wniosku o płatność z powodu obecnie panującej sytuacji w kraju, nie powinno to stanowić przesłanki do odmowy wypłaty pomocy z tego tytułu, jeśli spełnienie zobowiązania nie będzie możliwe albo będzie możliwe do zrealizowania w terminie późniejszym po ustąpieniu przeszkody.
W odniesieniu do możliwości korzystania z dofinansowania do pensji pracowników należy zaznaczyć, iż rozporządzenie wykonawcze dla poddziałania 19.2 reguluje w § 17 ust. 1 pkt 8, iż do kosztów kwalifikowalnych zalicza się koszty wynagrodzenia i innych świadczeń, o których mowa w Kodeksie pracy, związanych z pracą pracowników beneficjenta, a także inne koszty ponoszone przez beneficjenta na podstawie odrębnych przepisów w związku z zatrudnieniem tych pracowników jedynie w przypadku operacji w zakresie tworzenia lub rozwoju inkubatorów przetwórstwa lokalnego produktów rolnych oraz wspierania współpracy między podmiotami wykonującymi działalność gospodarczą. W związku z tym, korzystanie z ww. dofinansowania do pensji pracowników w ramach danego przedsiębiorstwa w ramach pozostałych operacji, nie jest traktowane jako współfinansowanie kosztów kwalifikowalnych z innych środków publicznych. Nie ma naruszenia przepisu § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia.
6. Zobowiązanie do poniesienia kosztów kwalifikowalnych podlegających refundacji.
Koszty, które zostały poniesione w ramach operacji na szkolenia, konferencje, wyjazdy, które nie zostały zrealizowane w sposób w jaki zostały zaplanowane, powinny być rozliczane jeśli planowane zadanie zostanie zrealizowane na tyle, na ile jest to możliwe w danej sytuacji, umożliwiając tym samym ocenę zrealizowania celu nawet w stopniu minimalnym, np. zrealizowanie zdania w innej formie (szkolenia/konferencje online), albo przesunięte w czasie do realizacji. W przypadku, gdy beneficjent wpłacił już zaliczki na określone usługi w ramach realizowanej operacji a dostawca usługi jej nie wykonał, beneficjent w pierwszej kolejności powinien podjąć kroki w celu odzyskania zaliczki od usługodawcy, lub uzgodnienia realizacji usługi w innym terminie. Dopuszczalna jest również zmiana celu operacji. Możliwość przesunięcia zobowiązania do realizacji w terminie późniejszym oraz zmiana celu operacji dają przepisy zmieniające ustawę o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich. W pozostałych przypadkach zastosowanie będą miały przepisy odnoszące się do siły wyższej i nadzwyczajnych okoliczności. W przypadku zmiany celu czy przesunięcia w czasie wykonania określonego zadania konieczna będzie również zmiana umowy w tym zakresie.
7. Zobowiązanie do realizacji zadań w ramach projektu grantowego.
W poddziałaniu 19.2 w ramach projektu grantowego, gdzie istnieje konieczność realizacji wszystkich zadań w celu rozliczenia całego projektu grantowego, dopuszczalna jest zmiana celu operacji (jeśli jest tak sformułowany, że niezrealizowanie zadania albo jego części powoduje nieosiągnięcie celu całego projektu) i usunięcie części problematycznych grantów (jeśli nie mogą być zrealizowane). W tym przypadku należy aneksować umowę o przyznaniu pomocy.
8. Zobowiązanie do zatrudnienia osób z grupy defaworyzowanej.
Dopuszczalne jest odstąpienie od egzekwowania ww. warunku w uzgodnieniu z lokalną grupą działania (LGD), w sytuacji, gdy zatrudnienie tych osób stało się niemożliwe z przyczyn związanych z COVID-19. W tym przypadku również zastosowanie będą miały postanowienia dotyczące siły wyższej i nadzwyczajnych okoliczności. Konieczne będzie aneksowanie umów w tym zakresie.
9. Zobowiązanie do zatrudnienia pracowników w łącznym wymiarze określonym odpowiednio dla danej LGD oraz ponoszenia kosztów ich zatrudnienia w przypadku poddziałania 19.4 Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji.
Zgodnie z przepisami specustawy organizacje pozarządowe mogą skorzystać ze zwolnienia z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. dla organizacji pozarządowych zatrudniających poniżej 10 osób. W tym przypadku nie mamy do czynienia z refinansowaniem składek przez państwo, jedynie ze zwolnieniem z obowiązku opłacenia z wyłączeniem niemal wszystkich skutków nieopłacenia należnych składek, czyli państwo za płatnika nie opłaca składek, tylko uwalnia od skutków niezapłacenia. Skoro zatem przepisy ustawy zwalniają z tego obowiązku, nie ma podstaw do tego, aby uznać, że LGD przestało realizować zobowiązanie ponoszenia kosztów zatrudnienia, o ile LGD będzie utrzymywała te miejsca pracy, do których została zobowiązana. Nie ma potrzeby aneksowania umowy w tym zakresie.
Również te LGD, które prowadzą działalność gospodarczą mogą skorzystać z ulgi od składek ZUS, polegających na odroczeniu w czasie lub rozłożeniu na raty należności ZUS bez negatywnych konsekwencji związanych z realizacją umowy dotyczącej poddziałania 19.4, ponieważ te składki będą opłacone w późniejszym terminie.
10. „Przebranżowienie”
Dopuszczalne jest tzw. „przebranżowienie" w ramach realizowanej operacji, aby umożliwić beneficjentom poddziałania 19.2 utrzymanie się na rynku, jednakże po uzyskaniu pozytywnej opinii lokalnej grupy działania, która dokonała wyboru danej operacji do realizacji.
***
/2020.04.28/
Zmiany w ustawie PROW 2014-2020
W nawiązaniu do zamieszczonej poniżej 10 kwietnia 2020 r. informacji w sprawie realizacji PROW 2014-2020 w stanie pandemii, poniżej przekazujemy do Państwa wiadomości zaktualizowany komunikat w tej sprawie:
Przygotowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmiany do ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata2014-2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 217 i 300) zostały ujęte w ustawie z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695) i weszły w życie w dniu 18 kwietnia 2020 r.
Wejście w życie zmian oznacza, że:
- po uchyleniu ust. 3 w art. 36 możliwe jest „rozluźnienie” umowy o przyznaniu pomocy w zakresie ograniczeń w zwiększeniu kwoty przyznanej pomocy lub zmianie celu operacji; obecnie postanowienia umów o przyznaniu pomocy zawierają postanowienia będące kopią normy wynikającej z uchylonego przepisu ustawy (zakaz zwiększania kwoty pomocy i zmiany celu operacji); wdrożenie tej zmiany ustawy wymaga od ARiMR przygotowania (we współpracy z podmiotami wdrażającymi) nowych formularzy umów o przyznaniu pomocy lub przygotowania uniwersalnego formularza zmiany umowy o przyznaniu pomocy; dodatkowo formularze te mogą przewidywać także „rozluźnienia” w zakresie zmian w zestawieniu rzeczowo-finansowym; zmiana umowy w zakresie wysokości pomocy powinna być uwarunkowana przedstawieniem przez beneficjenta stosownego uzasadnienia zawierającego rozeznanie rynku oraz powinna uwzględniać limity dla poszczególnych beneficjentów wynikające z obowiązujących przepisów oraz dostępne środki; z kolei zmiana w zakresie celu operacji (w tym w zakresie wskaźników osiągnięcia celu operacji) powinna być możliwa jedynie w wyjątkowych przypadkach i tylko wtedy gdy operacja nadal będzie realizować cele danego instrumentu wsparcia; każdorazowo zmiana umowy wymagać będzie zgody podmiotu wdrażającego, będącego stroną umowy o przyznaniu pomocy; w przypadku LEADER zmiany te powinny być uzależnione także od pozytywnej opinii LGD zarówno w zakresie wpływu zmiany na wskaźniki zawarte w lokalnej strategii rozwoju jak i kwoty wsparcia w kontekście budżetu lokalnej strategii rozwoju przypisanego do jej poszczególnych celów;
- mając na uwadze z art. 37a oraz art. 38 ust. 5, złożenie weksla in blanco, będącego zabezpieczeniem należytego wykonania zobowiązań określonych w umowie o przyznaniu pomocy, nie jest wymagane wraz z zawarciem tej umowy; weksel można złożyć najpóźniej przed wypłatą pomocy, co będzie warunkiem wypłaty tej pomocy; uwzględnienie w tym przepisie jednostek sektora finansów publicznych należy rozumieć w ten sposób, że takie podmioty nie muszą składać weksli jako zabezpieczeń należytego wykonania zobowiązań określonych w umowie o przyznaniu pomocy; z kolei brak wzmianki w tym przepisie o konieczności podpisu tego weksla w obecności upoważnionego pracownika podmiotu wdrażającego należy rozumieć w ten sposób, że w sytuacji gdy urząd obsługujący podmiot wdrażający, ze powodów związanych z COVID-19, nie zapewnia możliwości osobistego podpisania weksla w obecności pracownika tego podmiotu, dopuszczalne jest przyjęcie przez ten podmiot weksla podpisanego przez beneficjenta bez spełnienia tego wymogu; należy jednak bezwzględnie poinformować takiego beneficjenta o treści art., 310 Kodeksu karnego; rozwiązanie to jest możliwe bezpośrednio na podstawie przepisów zmienionej ustawy mimo odmiennych regulacji w tym zakresie w rozporządzeniach MRiRW dla poszczególnych instrumentów wsparcia; zmiany w rozporządzeniach w tym zakresie będą dokonywane przy okazji koniecznych nowelizacji; nowe umowy o przyznaniu powinny być zawierane na formularzach uwzględniających przepisy zmienionej ustawy; zmiana w zaakceptowanych już formularzach umów o przyznaniu pomocy, która polega jedynie na wykreśleniu postanowień umowy niemających już zastosowania na podstawie zmienionej ustawy - nie wymaga akceptacji MRiRW;
- zgodnie z art. 37b (oraz dzięki zmianie podejścia do składania zabezpieczenia, opisanej w pkt 2) możliwe jest zawarcie umowy o przyznaniu pomocy lub pomocy technicznej w formie korespondencyjnej, tj. wysłanie podpisanej umowy przez ePUAP lub nadanie przesyłką w placówce pocztowej; rozwiązanie to jest możliwe bezpośrednio na podstawie przepisów zmienionej ustawy mimo odmiennych regulacji w tym zakresie w rozporządzeniach MRiRW dla poszczególnych instrumentów wsparcia; zmiany w rozporządzeniach w tym zakresie będą dokonywane przy okazji koniecznych nowelizacji;
- zgodnie z art. 42b wnioski o przyznanie pomocy oraz pomocy technicznej, wnioski o płatność oraz inne dokumenty składane do agencji płatniczej lub podmiotu wdrażającego mogą być składane w formie dokumentu elektronicznego przez ePUAP; składanie dokumentów w taki sposób możliwe jest po warunkiem, że w ogłoszeniu o naborze wniosków o przyznanie pomocy albo w ogłoszeniu o zamówieniu publicznym, albo w komunikacie zamieszczonym na stronie internetowej agencji płatniczej lub podmiotu wdrażającego zostanie przewidziana taka możliwość; podmiot wdrażający decyduje, czy i kiedy udostępni wnioskodawcom i beneficjentom taką możliwość; pozwoli to agencji płatniczej i podmiotom wdrażającym na przygotowanie się do takiego sposobu składania wniosków i dokumentów i dopiero wtedy danie takiej możliwości wnioskodawcom i beneficjentom; taka możliwość dotyczy tylko tych instrumentów w ramach PROW 2014–2020, w których nie ma obowiązku składania e-wniosku; w przypadku LEADER rozwiązanie to wymagać będzie współpracy pomiędzy LGD a SW – dokumenty złożone przez wnioskodawców na skrzynkę podawczą SW w ramach ePUAP będą przekazywane przez SW do LGD ze skrzynki podawczej SW w ramach ePUAP, w odpowiedzi na prośbę LGD o uzgodnienie takiego sposobu przyjmowania wniosków, przekazaną przez LGD na skrzynkę podawczą SW w ramach ePUAP; rozwiązanie to jest możliwe bezpośrednio na podstawie przepisów zmienionej ustawy mimo odmiennych albo niedostosowanych regulacji w tym zakresie w rozporządzeniach MRiRW dla poszczególnych instrumentów wsparcia; zmiany w rozporządzeniach w tym zakresie będą dokonywane przy okazji koniecznych nowelizacji;
- po zmianach w art. 43a wnioskodawcy i beneficjenci oraz partnerzy KSOW nie mają już obowiązku stosowania konkurencyjnego trybu wyboru wykonawców; rozwiązanie to jest możliwe bezpośrednio na podstawie przepisów zmienionej ustawy mimo odmiennych postanowień w zawartych umowach o przyznaniu pomocy; zmiany w rozporządzeniach MRiRW dla poszczególnych instrumentów wsparcia, w których warunkiem refundacji kosztów kwalifikowanych jest ich poniesienie zgodnie z przepisami ustawy określającymi konkurencyjny tryb wyboru wykonawcy, będą dokonywane przy okazji koniecznych nowelizacji; rozwiązanie to ma również zastosowanie do kosztów kwalifikowalnych poniesionych przed dniem wejścia w życie ustawy (tj. poniesionych do dnia 17 kwietnia 2020 r.) w przypadku postępowań o wypłatę pomocy lub pomocy technicznej lub postępowań o zwrot pomocy lub pomocy technicznej, wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy i niezakończonych do dnia jej wejścia w życie; oznacza to, że jeśli dokonano oceny postępowania na podstawie dotychczasowych przepisów i stwierdzono naruszenia stosowania konkurencyjnego trybu wyboru wykonawców ale nie zastosowano jeszcze zmniejszenia, nie zakończyło się jeszcze postępowanie o wypłatę lub o zwrot, to takiego zmniejszenia nie będzie już można zastosować od dnia wejścia w życie zmienionej ustawy; w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 18 kwietnia 2020 r., utraciło moc rozporządzenie MRiRW wydane na podstawie dotychczasowego art. 43a ust. 6; wydane zostanie nowe rozporządzenie dotyczące jedynie Pzp; nowe umowy o przyznaniu powinny być zawierane na formularzach uwzględniających przepisy zmienionej ustawy; zmiana w zaakceptowanych już formularzach umów o przyznaniu pomocy, która polega jedynie na wykreśleniu postanowień umowy niemających już zastosowania na podstawie zmienionej ustawy - nie wymaga akceptacji MRiRW;
- zgodnie z art. 67a możliwe jest wydłużanie terminów naborów w związku z COVID-19 w ramach tych instrumentów wsparcia, w których ogłasza się nabory wniosków o przyznanie pomocy; rozwiązanie to jest możliwe bezpośrednio na podstawie przepisów zmienionej ustawy mimo odmiennych regulacji w tym zakresie w rozporządzeniach MRiRW dla poszczególnych instrumentów wsparcia; terminy naborów powinny być wydłużane w przypadku niewystarczającego zainteresowania wnioskodawców; informacja o wydłużeniu terminu naboru powinna zostać upubliczniona co najmniej 7 dni przed upływem terminu, który ma zostać wydłużony, a tam, gdzie dotrzymanie tego 7 dniowego terminu nie będzie możliwe, informacja ta może być podana niezwłocznie po wejściu w życie ww. ustawy; rozwiązanie to nie ma zastosowania w przypadku LEADER, gdzie, zgodnie z pismem z dnia 19 marca br. znak WPR.wao.510.1.2020, można stosować szybką ścieżkę ogłaszania przez LGD kolejnych naborów;
- na podstawie art. 67b ust. 1 przywracane będą terminy w toku postępowań w sprawie o przyznanie pomocy i pomocy technicznej oraz w sprawie wyboru partnera KSOW uchybione przez wnioskodawców oraz partnerów KSOW z przyczyn związanych z COVID-19; przez te przyczyny należy rozumieć wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu nadzwyczajnego, co jest faktem powszechnie znanym, w związku z czym wnioskodawca nie będzie musiał tych przyczyn uprawdopodabniać ani składać osobnej prośby; rozwiązanie to dotyczy terminów uchybionych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu nadzwyczajnego; w praktyce jedynym warunkiem do tego, aby podmiot wdrażający przywrócił taki termin będzie dopełnienie przez wnioskodawcę (partnera KSOW) określonej czynności nie później niż w terminie 60 dni po ustaniu tych przyczyn, tj. po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub zniesieniu stanu nadzwyczajnego; ponadto, przywrócenie terminu nie ma wpływu na przyznawanie pomocy lub pomocy technicznej innym podmiotom oraz na wybór innych operacji partnerów KSOW, co oznacza, że nie ulega zawieszeniu termin rozpatrywania ich wniosków, a pomoc dla tych, którym przywrócono terminy w momencie, gdy została już opublikowana lista kolejności, może być przyznawana bez konieczności ustalania kolejności przysługiwania pomocy, ale w miarę dostępności środków; rozwiązanie to będzie stosowane bezpośrednio na podstawie przepisów zmienionej ustawy mimo odmiennych regulacji w tym zakresie w rozporządzeniach MRiRW dla poszczególnych instrumentów wsparcia; jednocześnie, biorąc pod uwagę, że po zakończeniu postępowania w sprawie o przyznanie pomocy lub pomocy technicznej, tj. po odmowie przyznania tej pomocy, nie jest możliwe przywracanie terminów na wykonanie określonych czynności w toku tych postępowań, nie należy kończyć tych postępowań poprzez odmowę przyznania pomocy; odmowa przyznania pomocy z powodu niezachowania terminu powinna nastąpić tylko wtedy, gdy bezskutecznie upłynie termin, którego zachowanie jest warunkiem przywrócenia terminu na wykonanie określonych czynności w toku tych postepowań;
- na podstawie art. 67b ust. 2 wzywani będą do uzupełnień wnioskodawcy, którzy nie spełnili warunków przyznania pomocy lub pomocy technicznej lub określonych wymogów z przyczyn związanych z COVID-19; przez te przyczyny należy rozumieć wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu nadzwyczajnego, co jest faktem powszechnie znanym; w związku z czym należy wezwać do uzupełnień wszystkich wnioskodawców, którzy nie spełnili warunków przyznania pomocy lub pomocy technicznej lub określonego wymogu, także w przypadku tych wniosków, które zgodnie z przepisami rozporządzeń MRiRW dla poszczególnych instrumentów wsparcia, pozostawiane są bez rozpatrzenia (preselekcja); rozwiązanie to znajdzie zastosowanie na przykład w „Modernizacji gospodarstw rolnych”, gdzie do uzupełnienia powinni zostać wezwani także wnioskodawcy, którzy nie mają nadanego numeru identyfikacyjnego (lub nie złożyli jeszcze wniosku o nadanie tego numeru), a w obszarze nawadniania w gospodarstwie dotyczyć będzie to także dokumentów wymaganych do złożenia wraz z wnioskiem - § 14 ust. 1a rozporządzenia MRiRW dla tego typu operacji; w przypadku poddziałania „Wsparcia na zalesianie i tworzenie terenów zalesionych” oraz poddziałania „Wsparcia na inwestycje zwiększające odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiska” rozwiązanie to dotyczyć będzie warunków, o których mowa odpowiednio w § 11 ust. 2 i § 10 ust. 1 rozporządzeń MRiRW dla tych poddziałań1; wnioskodawców, którzy nie spełnili tych warunków wzywa się do przedstawienia dokumentu potwierdzającego spełnienie tego warunku i dalej prowadzi się postępowanie w sprawie przyznania tej pomocy, w tym w razie potrzeby przywraca się termin na podstawie art. 67b ust. 1; rozwiązanie to będzie stosowane bezpośrednio na podstawie przepisów zmienionej ustawy mimo odmiennych regulacji w tym zakresie (lub ich braku) w rozporządzeniach MRiRW dla poszczególnych instrumentów wsparcia; z uwagi na art. 67b ust. 7 rozwiązanie to nie dotyczy działań: „Działanie rolno-środowiskowoklimatyczne”, „Rolnictwo ekologiczne”, „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami” oraz „Dobrostan zwierząt”;
- zgodnie z art. 67b ust. 3 możliwe jest spełnienie przez beneficjenta warunków wypłaty pomocy lub pomocy technicznej lub warunków, z zastrzeżeniem których wydana została decyzja o przyznaniu pomocy, lub zrealizowanie innych zobowiązań związanych z przyznaną pomocą lub pomocą techniczną, w terminie późniejszym uzgodnionym z organem lub podmiotem, który przyznał tę pomoc lub pomoc techniczną; rozwiązanie to znajdzie zastosowanie jeśli w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii lub wprowadzenia stanu nadzwyczajnego beneficjent nie mógł spełnić lub zrealizować tych warunków lub zobowiązań; w tym rozwiązaniu nadal obowiązuje zasada, że pomoc wypłacana jest po spełnieniu warunków; w szczególności rozwiązanie to dotyczy warunków, które mają być spełnione w terminie przewidzianym na realizację operacji (np. 12, 24 lub 36 miesięcy, w zależności od działania); tym samym beneficjent może zrealizować operację także w terminie późniejszym (także wykraczającym poza terminy określone w poszczególnych rozporządzeniach, np. 12, 24 czy 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy), uzgodnionym z podmiotem wdrażającym, nie później jednak niż do dnia 30 czerwca 2023 r., przy czym jednorazowo podmiot wdrażający nie powinien uzgadniać wydłużenia terminu o więcej niż 6 miesięcy; z uwagi na art. 67b ust. 7 rozwiązanie to nie dotyczy działań: „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne”, „Rolnictwo ekologiczne”, „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami” oraz „Dobrostan zwierząt”;
- na podstawie art. 67b ust. 4 możliwe jest wydanie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi określającego odmienne warunki lub tryb przyznawania, wypłaty lub zwrotu pomocy w ramach poszczególnych działań, poddziałań lub typów operacji objętych programem lub pomocy technicznej w związku z COVID-19; jest to rozporządzenie fakultatywne, które zostanie wydane jeśli będzie tego wymagała sytuacja; w szczególności możliwe będzie zawieszenie obowiązywania określonych warunków lub zobowiązań w okresie stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub stanu nadzwyczajnego lub wypłatę pomocy mimo niespełnienia niektórych warunków tej wypłaty;
- zgodnie z art. 67b ust. 7 rozwiązania przewidziane w art. 67b ust. 1-6 należy interpretować z zastrzeżeniem nadrzędności przepisów UE; w szczególności odnosi się to do działań: „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne”, „Rolnictwo ekologiczne”, „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami” oraz „Dobrostan zwierząt”, w przypadku których nie znajdują zastosowania rozwiązania przewidziane w art. 67b ust. 2 i 3, a jedynie art. 67b ust. 1; w przypadku tych działań kluczowe przepisy określające ich charakter i tryb ich realizacji to przepisy UE; w ramach tych działań rolnik składa wniosek o przyznanie płatności (w terminie określonym na poziomie przepisów UE), następnie realizuje wymogi w ramach działania (w określonym czasie związanym z celem działania określonym na poziomie przepisów UE) i otrzymuje decyzję w sprawie przyznania płatności za realizacje tego zobowiązania (płatność ta wypłacana jest zgodnie z przepisami UE do dnia 30 czerwca roku następującego po roku złożenia wniosku); oznacza to, że po wydaniu decyzji kończy się postępowanie w sprawie za dany rok; wydanie tej decyzji nie jest obwarowane wykonaniem dodatkowych czynności w przyszłości; schemat ten powtarzany jest co roku; ponadto charakter tych działań powoduje, że nie jest możliwe odłożenie ich realizacji w czasie np. zasiania, pielęgnacji, zbioru plonu, wykoszenia, wypasania, czy zapewnienia zwierzętom warunków podwyższonego dobrostanu; w przypadku tych działań w przepisach unijnych wskazano, że płatność przyznawana jest za realizację określonych zobowiązań; realizacja tych zobowiązań polega co do zasady na realizacji określonych czynności; dlatego też wszystkie wymogi realizowane w ramach tych działań (np. zabiegi agrotechniczne, czy wypas krów mlecznych) muszą być zrealizowane w określonym terminie; realizacja wymogów w odpowiednim okresie, a więc de facto realizacja zobowiązania jest również szczególnie istotna ze względu na cel każdego z tych działań; w świetle powyższego należy zatem wskazać, że również ust. 2 art. 67b ww. projektu ustawy nie będzie miał zastosowania do ww. działań, tym bardziej, że przepisy rozporządzeń działaniowych w odniesieniu do niektórych dokumentów nie są, aż tak restrykcyjne, tzn. np. brak jakiegoś dokumentu związany jest ze zmniejszeniem płatności, a nie z pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia; dla ww. działań, kluczowe znaczenie ma ust. 1 art. 67b ww. ustawy; w świetle tego przepisu w przypadku jeśli rolnik nie dostarczy odpowiednich dokumentów (np. ww. rejestru wypasu krów mlecznych), we wskazanym w przepisach krajowych terminie (tj. 16-31.10), będzie mógł go dostarczyć w terminie 60 dni od dnia ustania przyczyn związanych z ogłoszeniem na terytorium RP stanu zagrożenia epidemicznego; niemniej jednak gdyby pomimo powyższego przepisu ustawy rolnik nadal nie dostarczył do ARiMR odpowiednich dokumentów, to na bazie przepisów rozporządzeń MRiRW regulujących zasady przyznawania płatności w ramach ww. działań, ARiMR będzie wzywała rolnika do ich dostarczenia; niezależnie od powyższego podkreślenia wymaga fakt, że ust. 1 art. 67b ww. ustawy, odnosi się do czynności realizowanych „w toku postępowania”, co oznacza, że wszystkie warunki kwalifikowalności, które rolnik musi spełnić przystępując do działania, muszą być nadal spełnione. Również w odniesieniu do dokumentów dołączanych do wniosku o przyznanie pomocy (stanowiących integralną część wniosku) przepisy projektowanej ustawy nie mają zastosowania, a więc termin ich złożenia wynika z przepisów dotyczących ostatecznego terminu złożenia wniosku (przepisy UE), a więc nie ma tu zastosowania przepis o przywracaniu terminów wskazany w ust. 1 art. 67b;
- zgodnie z art. 67c do terminów składania wniosków o przyznanie pomocy, terminów do dokonania określonych czynności w toku postępowań, w tym uzupełnienia braków we wniosku o wybór operacji oraz złożenia wyjaśnień przez partnera KSOW, terminów, w jakich należy spełnić określone warunki przyznania lub wypłaty pomocy lub pomocy technicznej lub określone wymogi, terminów dopełnienia warunków, z zastrzeżeniem których wydana została decyzja o przyznaniu pomocy, lub terminów realizacji innych zobowiązań związanych z przyznaną pomocą lub pomocą techniczną nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych dotyczące nierozpoczynania i zawieszania biegu terminów, wprowadzone ustawą z dnia 31 marca br.; rozwiązanie to obowiązuje bezpośrednio na podstawie przepisów zmienionej ustawy oraz z mocą od dnia 31 marca 2020 r., zgodnie z art. 118 pkt 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. wskazanej na wstępie pisma. Przepisy ww. ustawy z dnia 2 marca 2020 r. stanowiły, że bieg terminów nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Rozwiązania przewidziane w art. 67b i art. 67c zmienionej ustawy PROW zastępują rozwiązania przewidziane w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. Dzięki temu możliwe będzie prowadzenie naborów bez ograniczeń wynikających z ustawy z dnia 2 marca 2020 r. Z kolei wnioskodawcy w praktyce będą mieli dużo więcej czasu na dopełnienie czynności, bo aż 60 dni po zakończeniu ww. stanów, a nie jak by to wynikało z ustawy z dnia 2 marca 2020 r. – w odwieszonym terminie po ustaniu ww. stanów, a więc w zależności od instrumentu wsparcia nie więcej niż 21 lub 14 dni od ustania tych stanów. W sytuacji gdyby wnioskodawcy zostali już poinformowani o nierozpoczęciu biegu terminu lub jego zawieszeniu w myśl przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r., należy niezwłocznie poinformować tych wnioskodawców o obowiązującym stanie prawnym.
***
/2020.04.27/
„KOMUNIKAT DOTYCZĄCY TRYBU KONKURENCYJNEGO W RAMACH PROW 2014 – 2020
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa informuje, że w dniu 18.04.2020 r. weszła w życie Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 695) zmieniająca m.in. Ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 217 i 300).
Zgodnie z art. 53 pkt 5 ww. ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. z dniem jej wejścia w życie (18.04.2020 r.) uchylone zostały przepisy dotyczące obowiązku stosowania konkurencyjnego trybu wyboru wykonawców dla działań/poddziałań i pomocy technicznej realizowanych w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020.
Tym samym we wszystkich działaniach/poddziałaniach PROW na lata 2014-2020 gdzie dotychczas obowiązywał konkurencyjny tryb wyboru wykonawców, a także w pomocy technicznej ww. Programu przestaje on obowiązywać z dniem 18.04.2020 r.
W związku z powyższym, zgodnie z obowiązującym stanem prawnym koszty kwalifikowalne, w tym również te, których wartość przekracza równowartość w złotych kwoty 30 tys. euro, nie muszą być ponoszone w wyniku wyboru wykonawców poszczególnych zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji z zachowaniem konkurencyjnego trybu ich wyboru. Ponadto informujemy, że z dniem wejścia w życie przepisów zmienionej ustawy, tj. 18 kwietnia 2020 r. utraciło moc rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2018 r. w sprawie wyboru wykonawców zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji oraz warunków dokonywania zmniejszeń kwot pomocy oraz pomocy technicznej (Dz.U. poz. 396).
Powyższe ma również zastosowanie do kosztów kwalifikowalnych poniesionych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 695), tj. poniesionych do dnia 17 kwietnia 2020 r., w przypadku postępowań o wypłatę pomocy lub pomocy technicznej lub postępowań o zwrot pomocy lub pomocy technicznej, wszczętych przed dniem wejścia w życie tej ustawy i niezakończonych do dnia jej wejścia w życie.
W praktyce oznacza to, że:
- od dnia 18 kwietnia 2020 r. Beneficjenci PROW 2014-2020 nie są obowiązani do przeprowadzenia postępowania w sprawie konkurencyjnego wyboru wykonawców, tym samym nie są zobowiązani do zamieszczania zapytania ofertowego na portalu ogłoszeń ARiMR, a w przypadku gdy zapytanie ofertowe zostało już zamieszczone na portalu ogłoszeń ARiMR nie są zobowiązani do kontynuowania rozpoczętego postępowania zgodnie z dotychczasowymi zasadami;
- Beneficjenci PROW 2014-2020, którzy przeprowadzili postępowanie w sprawie konkurencyjnego wyboru wykonawców i ponieśli koszty kwalifikowalne objęte tym postępowaniem przed dniem wejścia w życie ww. ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. (przed 18 kwietnia 2020 r.) i jednocześnie złożyli wniosek o płatność przed tym dniem, a postępowanie w sprawie wypłaty pomocy (ocena złożonego wniosku o płatność przez dany podmiot wdrażający) nie zostało zakończone przed 18 kwietnia 2020 r. również nie są obowiązani do stosowania konkurencyjnego trybu wyboru wykonawców. Tym samym złożona przez nich dokumentacja w sprawie konkurencyjnego wyboru wykonawców nie będzie oceniana, a już oceniona nie będzie brana pod uwagę podczas oceny wniosku o płatność;
- Beneficjenci PROW 2014-2020, którzy przeprowadzili postępowanie w sprawie konkurencyjnego wyboru wykonawców i ponieśli koszty kwalifikowalne objęte tym postępowaniem przed dniem wejścia w życie ww. ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. (przed 18 kwietnia 2020 r.) lub od tego dnia i jednocześnie nie złożyli jeszcze wniosku o płatność, nie są obowiązani do składania dokumentacji z przeprowadzonego postępowania do oceny;
- Beneficjenci PROW 2014-2020, którzy przeprowadzili postępowanie w sprawie konkurencyjnego wyboru wykonawców i ponieśli koszty kwalifikowalne objęte tym postępowaniem przed dniem wejścia w życie ww. ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. (przed 18 kwietnia 2020 r.) lub od tego dnia i jednocześnie złożyli wniosek o płatność od tego dnia, również nie są obowiązani do stosowania konkurencyjnego trybu wyboru wykonawców. Tym samym złożona przez nich dokumentacja w sprawie konkurencyjnego wyboru wykonawców nie będzie oceniana, a już oceniona nie będzie brana pod uwagę podczas oceny wniosku o płatność.
Powyższe wytyczne mają zastosowanie również w odniesieniu do Beneficjentów pomocy technicznej, w przypadku której ocena postępowania przeprowadzonego w konkurencyjnym trybie wyboru wykonawców (w tym także postępowania przeprowadzonego na rzecz Beneficjenta przez Partnera KSOW) mogła być dokonywana również na etapie oceny wniosku o przyznanie pomocy technicznej. Oznacza to, że również dokumentacja ww. postępowań złożonych wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy technicznej nie będzie podlegała ocenie Agencji, a w przypadku postępowań przeprowadzonych, których dokumentacja nie została dotychczas przekazana do Agencji – nie musi być już załączana do wniosków.”
Źródło: https://www.arimr.gov.pl/bip/portal-ogloszen-arimr.html
***
/2020.04.10/
WAŻNE! Realizacja PROW 2014-2020 w stanie epidemii
Poniżej przekazujemy do Państwa wiadomości informacje przekazane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) uprzejmie informuje, że w celu umożliwienia sprawnej realizacji PROW 2014–2020 w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz w związku z trudnościami po stronie wnioskodawców i beneficjentów w spełnianiu warunków, wymogów i innych zobowiązań w ramach PROW 2014–2020 w tym okresie, przygotowana została zmiana do ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 217 i 300) (ustawa o wspieraniu obszarów wiejskich), mająca również zastosowanie do beneficjentów poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” objętego PROW na lata 2014-2020. Zmiana jest częścią rozwiązań legislacyjnych w ramach tarczy antykryzysowej 2.0.
Komunikat w tej sprawie jest także dostępny na stronie MRiRW: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/rozszerzenie-rozwiazan-tarczy-antykryzysowej
Projektowane zmiany zakładają:
1) zniesienie bezwzględnego zakazu zwiększenia kwoty przyznanej pomocy oraz zmiany celu operacji; zmiany te będą możliwe na warunkach określonych w umowie o przyznaniu pomocy;
2) zniesienie obowiązku składania weksla in blanco przez jednostki sektora finansów publicznych, a w przypadku pozostałych beneficjentów - przesunięcie w czasie obowiązku złożenia weksla in blanco na etap złożenia wniosku o płatność i uzależnienie wypłaty pomocy od złożenia tego zabezpieczenia;
3) umożliwienie zawarcia umowy o przyznaniu pomocy nie tylko w siedzibie podmiotu przyznającego pomoc, ale także w formie korespondencyjnej;
4) umożliwienie składania wniosków oraz innych dokumentów do podmiotów wdrażających w formie dokumentu elektronicznego na elektroniczną skrzynkę podawczą; taka możliwość dotyczyć będzie wszystkich działań nie objętych wspólnym wnioskiem o przyznanie płatności obszarowych; w przypadku wniosków składanych do LGD będzie możliwe wykorzystanie skrzynki podawczej podmiotów wdrażających (składanie wniosków do LGD za pośrednictwem podmiotu wdrażającego – po uzgodnieniu takiej możliwości przez LGD z właściwym samorządem województwa);
5) zniesienie obowiązku zachowania konkurencyjnego trybu wyboru wykonawców;
6) umożliwienie wydłużania terminów naborów w związku z COVID-19 mimo ograniczeń w rozporządzeniach „działaniowych”;
7) przywracanie terminów wykonania określonych czynności w toku postępowania w sprawie o przyznanie pomocy przez wnioskodawców, gdy terminy przekroczone zostały z przyczyn związanych z COVID-19 (przy czym rozporządzenie dla działania 19.2 już obecnie przewiduje taką możliwość – niezależnie od COVID-19);
8) wzywanie do uzupełnień wnioskodawców, którzy nie spełnili warunków przyznania pomocy z przyczyn związanych z COVID-19, także tych, które zgodnie z przepisami rozporządzeń „działaniowych” są powodem pozostawienia wniosków bez rozpatrzenia;
9) możliwość uzgodnienia z podmiotem wdrażającym innego terminu wykonania zobowiązań określonych w umowie o przyznaniu pomocy z przyczyn związanych z COVID-19.
Należy mieć również na uwadze, iż powyższe rozwiązania będą stosowane z zachowaniem warunków wynikających z przepisów UE.
W związku z proponowanymi wyżej rozwiązaniami (pkt 7–9), do terminów dokonania określonych czynności w ramach PROW 2014–2020, do których zastosowanie będą miały powyższe propozycje, nie będą stosowane przepisy ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 i 568) dotyczące nierozpoczynania i zawieszania biegu terminów. Rozwiązania przewidziane w ww. ustawie z 2 marca 2020 po zmianach wprowadzonych 31 marca 2020 r. nie rozwiązują wszystkich problemów wnioskodawców i beneficjentów PROW 2014-2020 w związku z COVID-19.
Wypracowane zmiany ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich, wymienione powyżej w pkt 7 9, mają przede wszystkim na celu kompleksowe podejście do obecnych problemów, z którymi zmierzają się beneficjenci poszczególnych działań PROW 2014-2020, w tym poddziałania 19.2 i dopasowanie rozwiązań do specyfiki PROW 2014–2020, a jednocześnie umożliwienie dalszego wdrażania Programu w zakresie, w jakim to będzie możliwe w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Powyższe rozwiązania przedstawione w pkt 7–9 obejmą także te przypadki przekroczenia terminów, niespełnienia warunków, niewywiązywania się z realizacji zobowiązań, które wystąpiły przed wejściem w życie projektowanych rozwiązań - od początku wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego.
Mając na uwadze powyższe, w odniesieniu do przedstawionych przez Państwa pytań dotyczących problemów z wypełnianiem zobowiązań umownych oraz możliwości skorzystania przez przedsiębiorców z rozwiązań przewidzianych w tzw. „I Tarczy Antykryzysowej”, do momentu wejścia w życie przepisów zmieniających ustawę o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich w ramach tzw. „II Tarczy Antykryzysowej”, zastosowanie mają przepisy odnoszące się do siły wyższej. Ponadto, w odniesieniu do rozwiązań przewidzianych w "I Tarczy Antykryzysowej" beneficjenci poddziałania 19.2, po wejściu w życie "II Tarczy Antykryzysowej" będą mogli w pełni skorzystać m.in. z zawieszenia działalności na okres epidemii COVID-19. Jeśli chodzi o tzw. wakacje składkowe, które na okres epidemii COVID-19 uprawniają do nieopłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywania działalności gospodarczej, to z uprawnienia tego przedsiębiorcy będący beneficjentami poddziałania 19.2 mogą korzystać już teraz, niezależnie od terminu wejścia w życie „II Tarczy Antykryzysowej”.
Ponadto, mając na uwadze specyfikę poddziałania 19.2 oraz dynamicznie zmieniającą się sytuację w kraju, MRiRW, w ślad za projektowanymi zmianami zaproponowanymi w ww. ustawie, pracuje równolegle nad wypracowaniem szczegółowych rozwiązań, które będą miały zastosowanie przede wszystkim w odniesieniu do dalszego wypełniania zobowiązań umownych, w tym w szczególności w okresie związania celem operacji, przez beneficjentów dotkniętych skutkami COVID-19 po ustąpieniu epidemii. Przedmiotowe rozwiązania zostaną przekazane w formie wytycznych niezwłocznie po ich opracowaniu.
Niezależnie od powyższego, w odniesieniu do zapytania dotyczącego ogłaszania naborów, decyzja w tej sprawie pozostawiona jest lokalnym grupom działania. Nie ma natomiast przesłanek prawnych, co do możliwości unieważnienia już ogłoszonych naborów, z kolei w przypadku małej ilości złożonych wniosków, istnieje możliwość ogłaszania kolejnych naborów, po uzgodnieniu terminu z właściwym samorządem województwa.
***
Stanowisko MRiRW w zakresie realizacji PROW 2014-2020 w okresie epidemii koronawirusa.
"Biorąc pod uwagę aktualną sytuację związaną z rozprzestrzenianiem się choroby COVID-19 wywołanej przez wirusa SARS-CoV-2 i wpływ tej sytuacji na nabory wniosków o przyznanie pomocy oraz realizację operacji i składanie wniosków o płatność w ramach PROW 2014-2020 uprzejmie proszę, w każdym przypadku gdy jest to możliwe, w szczególności w sytuacji niższej aktywności podmiotów ubiegających się o przyznanie pomocy w stosunku do poprzednich naborów, wydłużać termin naboru (w tym termin na składanie ofert w ramach postępowań o udzielenie zamówienia publicznego dla instrumentów wsparcia, których to dotyczy) albo ogłaszać kolejny nabór bezpośrednio po zamknięciu poprzedniego.
Określanie wydłużonych terminów naborów oraz terminów kolejnych naborów powinno się odbywać w zgodzie z przepisami obowiązującymi dla poszczególnych instrumentów wsparcia, w szczególności w zakresie:
1) terminu, w jakim najpóźniej przed dniem planowanego rozpoczęcia terminu składania wniosków, podaje się do publicznej wiadomości ogłoszenie o naborze,
2) najkrótszego i najdłuższego terminu składania wniosków,
3) wymogu, by w ramach niektórych instrumentów wsparcia, dla których właściwa jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, termin naboru przypadał w pierwszym albo w drugim kwartale roku kalendarzowego (dotyczy np. operacji typu „Modernizacja gospodarstw rolnych”).
Informacje o powyższych działaniach i założeniach przyjętych w sprawie wydłużania terminów naborów oraz ogłaszania kolejnych naborów powinny zostać zawarte w komunikatach agencji płatniczej oraz podmiotów wdrażających upublicznionych w trybie pilnym m.in. na stronach internetowych tych podmiotów.
Komunikat ten powinien również zawierać informacje, odpowiednie dla poszczególnych instrumentów wsparcia, o zasadach na jakich:
1) podmioty ubiegające się o przyznanie pomocy oraz beneficjenci mogą wystąpić do agencji płatniczej i podmiotów wdrażających z prośbą odpowiednio o przywrócenie lub przedłużenie terminu wykonania przez te podmioty czynności w toku postępowania w sprawie przyznania lub wypłaty pomocy w razie uchybienia terminu wykonania określonych czynności
w toku tych postępowań,
2) możliwe jest całkowite lub częściowe zwolnienie beneficjentów z wykonania zobowiązania lub zmiana terminu jego wykonania w przypadku niewykonania co najmniej jednego ze zobowiązań z powodu okoliczności o charakterze siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności.
W odniesieniu do kwestii ogłaszania naborów, ich prowadzenia i dokonywania wyboru operacji przez lokalne grupy działania w ramach poddziałania 19.2 „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność” informuję, że szczegółowe wskazówki
w tym zakresie zostaną przekazane odrębnym pismem.
Ponadto, mając na uwadze zaistniałą sytuację, zasadnym wydaje się zaprzestanie przeprowadzania czynności kontrolnych w terenie przez agencję płatniczą oraz podmioty wdrażające.
Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 809/2014z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli, środków rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności:
1) kontrole administracyjne dotyczące operacji inwestycyjnych obejmują przynajmniej jedną wizytę odnośnie do operacji będącej przedmiotem wsparcia lub miejsca inwestycji w celu weryfikacji jej realizacji (art. 48 ust. 5),
2) państwa członkowskie organizują kontrole na miejscu dotyczące zatwierdzonych operacji na podstawie odpowiedniej próby. Jeżeli to możliwe, kontrole przeprowadza się przed dokonaniem ostatniej płatności dla danej operacji (art. 49 ust. 1).
Z uwagi na konieczność płynnej obsługi procedowanych spraw oraz wypłatę środków beneficjentom, proponuje się, w miarę możliwości, przeprowadzenie ww. kontroli „zza biurka”, bez bezpośredniego kontaktu z beneficjentami. W tym celu beneficjenci, tam gdzie jest to możliwe, powinni dostarczyć,
na prośbę agencji płatniczej lub podmiotu wdrażającego, dokumenty potwierdzające realizację operacji w zakresie finansowym oraz rzeczowym w formie elektronicznej. Podobne rozwiązanie zostało przyjęte przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w zakresie polityki spójności. Zdaniem MRiRW, wymagane przepisami kontrole na miejscu można ograniczyć do niezbędnego minimum.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 809/2014 wydatki objęte kontrolami na miejscu stanowią co najmniej 5% wydatków, przy czym przy obliczaniu minimalnego poziomu próby uwzględnia się kontrole przeprowadzone do końca roku kalendarzowego (art. 50 ust 1 i 2). W związku z tym wskaźnik 5% wydatków objętych kontrolami na miejscu będzie można uzupełnić w terminie późniejszym.
W odniesieniu do kontroli operacji inwestycyjnych możliwe jest odstąpienie od przeprowadzenia wizyty i uwzględnienie jej później w próbie dotyczącej kontroli na miejscu (art. 48 ust. 5 pkt a).
Powyższe, z uwagi na specyfikę niektórych instrumentów wsparcia, nie dotyczy płatności obszarowych w ramach PROW 2014–2020 (płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, płatności ekologicznej, płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW), premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej, pierwszej premii pielęgnacyjnej do gruntów z sukcesją naturalną) oraz płatności dobrostanowej, to znaczy płatności objętych Zintegrowanym Systemem Zarządzania i Kontroli.
***