Dolnośląski Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy im. Marii Grzegorzewskiej w Wałbrzychu

Dolnośląski Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy im. Marii Grzegorzewskiej w Wałbrzychu.

Dolnośląski Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Wałbrzychu przeznaczony jest dla chłopców niedostosowanych społecznie wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy, wychowania i resocjalizacji. Do placówki trafia wyłącznie taka młodzież, wobec której sądy rodzinne  zastosowały  środek wychowawczy w postaci umieszczenia w MOW.

Historia obiektu, do roku 1954, w którym to budynki przejął Państwowy Młodzieżowy Zakład Wychowawczy, owiana jest mgiełką tajemnicy. Według relacji mieszkańców dzielnicy Kozice, którzy dobrze pamiętają koniec lat czterdziestych i początek pięćdziesiątych ubiegłego stulecia, w budynku przy ulicy Strzegomskiej 20 zakwaterowani byli żołnierze radzieccy. Niewykluczone, że był to oddział funkcjonariuszy NKWD. Rosjanie strzegli terenu kopalni, w której wydobywano uran. Teren bardzo rozległy ciągnął się od Kozic do wsi Stary Julianów (w linii prostej około 3 km). Fakt wydobywania tzw. smółki uranowej był pilnie strzeżony. Osoby, które poruszały się drogą z Wałbrzycha, w kierunku Świdnicy były kilkakrotnie legitymowane i gruntownie kontrolowane. Po wyeksploatowaniu złoża i zamknięciu kopalni obiekt przekazano władzom cywilnym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

W roku 1954 opuszczony obiekt – budynki przy ulicy Strzegomskiej 20, 33, 41 przejął i zaczął użytkować Państwowy Młodzieżowy Zakład Wychowawczy. Z chwilą rozpoczęcia działalności resocjalizacyjno-wychowawczej do placówki kierowano chłopców w wieku 13-18 lat z obszaru całego kraju. Wychowankowie mieli zapewnione warunki socjalno-bytowe, na miarę ówczesnych ciężkich, powojennych lat. Zakwaterowani byli w internacie, gdzie opiekę sprawowała kadra wychowawcza, a nauka odbywała się w szkole, która dawała możliwość ukończenia 7 klasy, czyli edukacji na poziomie podstawowym. Młodzież uczestniczyła także w zajęciach praktycznych, które były bardzo specyficzne. Zakład posiadał obiekty gospodarskie (oborę, chlew, stodołę) oraz pewien areał ziemski (pola uprawne i łąki). Wychowankowie pracowali na roli pod okiem wychowawców. Jak prawdziwi rolnicy: orali ziemię, siali i sadzili, kosili trawę i zboże, zbierali uzyskane plony. Zajmowali się również hodowlą żywego inwentarza. Uzyskana w ten sposób żywność (zboże, ziemniaki, warzywa i mięso) gromadzona była w magazynach i spiżarniach zakładu, a następnie spożywana. W ten sposób budżet zakładu był znacznie odciążony finansowo. W trakcie tych zajęć młodzież poznawała ciężką pracę rolnika, uczyła się pracować na roli. Poprzez obowiązki, zależności i przyjaźnie, grupa konsolidowała się i uczyła życia.

W latach 60. ubiegłego wieku ziemię wraz z gospodarstwem oddano i skupiono się wyłącznie na pracach resocjalizacyjnych i wychowawczych. Młodzież miała uczyć się, a przez to z osób niedostosowanych społecznie stawać się ludźmi pożądanymi dla społeczeństwa. O to zabiegała kadra pedagogiczno-wychowawcza. W roku 1976 placówka przejęła budynek przy ulicy Świdnickiej 63, po zlikwidowanej Szkole Podstawowej nr 8. Obiekt, w którym mieściła się Szkoła Podstawowa nr 33, przy Państwowym Młodzieżowym Zakładzie Wychowawczym, to dwupiętrowy, murowany, kryty dachówką budynek. Mieściło się tam pięć klas lekcyjnych (pracownia języka polskiego, biologii, matematyki, języka angielskiego oraz zajęć technicznych), pokój nauczycielski, kuchnia, pomieszczenie na sprzęt sportowy, cztery pomieszczenia wyłączone z użytku. Część pierwszego piętra zajmował lokal mieszkalny użytkowany przez woźnego. W piwnicy mieściły się: kotłownia, skład opału, pomieszczenia gospodarcze i toalety. Obok szkoły znajdowało się boisko sportowe. Na zajęcia młodzież dojeżdżała autobusem komunikacji miejskiej numer 11. Trwały one od godziny 8:00 do godziny 13:00, od poniedziałku do soboty. Nauka prowadzona była w klasach V-VIII, a po reformie szkolnictwa, w roku 2000, nauczaniem objęto klasę VI szkoły podstawowej i trzy klasy gimnazjum.

Obecnie placówka przeznaczona jest dla 48 chłopców w wieku od 13 do 18 lat, umieszczanych na mocy postanowień sądów z całej Polski. W strukturze placówki funkcjonuje Szkoła Podstawowa Specjalna nr 33 (czasowo zawieszona działalność) i Gimnazjum Specjalne nr 15. Wychowankowie zakwaterowani są w internacie, mają zapewnione odpowiednie warunki socjalno-bytowe.

Podstawową formą organizacyjną pracy z wychowankami jest grupa wychowawcza. W Ośrodku funkcjonują cztery grupy wychowawcze. Liczba wychowanków w grupie wychowawczej wynosi do 12. Grupą wychowawczą opiekuje się zespół wychowawców grupy wychowawczej. Każda grupa wychowawcza dysponuje wydzielonymi pomieszczeniami. W świetlicy odbywają się zajęcia wychowawcze oraz nauka własna. Wychowankowie zajmują dwu, trzy i czteroosobowe sypialnie. Każda grupa ma również własny węzeł sanitarny (łazienki i toalety). Ośrodek prowadzi działalność  w ciągu całego roku kalendarzowego jako placówka, w której nie są przewidziane ferie szkolne, zapewniając wychowankom opiekę całodobową.

Do zadań młodzieżowego ośrodka wychowawczego należy eliminowanie przyczyn i przejawów niedostosowania społecznego oraz przygotowanie wychowanków do życia zgodnego z obowiązującymi normami społecznymi i prawnymi.

Zadania te są realizowane poprzez:
- organizowanie indywidualnych lub grupowych zajęć resocjalizacyjnych, terapeutycznych, rewalidacyjnych oraz profilaktyczno-wychowawczych umożliwiających nabywanie umiejętności życiowych ułatwiających prawidłowe funkcjonowanie w środowisku rodzinnym i społecznym;
- organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
- umożliwienie udziału w zajęciach sportowych, turystycznych, rekreacyjnych, w tym w zajęciach organizowanych na świeżym powietrzu w wymiarze co najmniej dwóch godzin dziennie, o ile pozwalają na to warunki atmosferyczne; - zajęciach kulturalno-oświatowych; zajęciach rozwijających zainteresowania i szczególne uzdolnienia.

Zadania placówki realizują nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju prowadzonych zajęć oraz inni pracownicy. Organizacja życia wewnętrznego w MOW w Wałbrzychu jest podporządkowana zasadom zdrowego i racjonalnego trybu życia. Ma to pozytywny wpływ na kondycję fizyczną i psychiczną młodzieży. Zgodnie z rozkładem dnia wychowanek ma określony czas na sen, wypoczynek, na pracę i naukę.
W określonej porze wydawane są posiłki, zajęcia prowadzone są w sposób profesjonalny z uwzględnieniem indywidualnych możliwości psychofizycznych młodzieży.