Formuła PPP

Przekazanie prywatnym partnerom kilkudziesięciokilometrowych odcinków dróg, aby te wykonały ich remont i zgodnie z zawartą umową utrzymywały w wysokiej jakości, za co będą pobierały stałe miesięczne wynagrodzenie - to pomysł marszałka Rafała Jurkowlańca (więcej: http://www.umwd.dolnyslask.pl). Dziś opowiedział on o najbardziej możliwych i opłacalnych inwestycjach realizowanych w ramach PPP oraz o ich finansowaniu.

WYBÓR PROJEKTU DO REALIZACJI W FORMULE PPP
Projekty  PPP można wzorem ustawodawcy podzielić na dwa rodzaje:
- projekty, których realizacja w sferze publicznej może mieć charakter komercyjny. Są to projekty realizowane na podstawie ustawy z 9 stycznia 2009 o koncesji na roboty budowlane lub usługi. W tych projektach, partner prywatny sam pobiera wynagrodzenie, w formie pożytków z przedmiotu partnerstwa. Dobrym przykładem są tu autostrady płatne lub płatne parkingi;
- projekty, w których korzyści z partnerstwa, mają charakter społeczny a wynagrodzenie partnera prywatnego wypłacane jest przez podmiot publiczny. Tego rodzaju umowy partnerstwa zawierane są na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. Tu przykładem może być budowa obiektów użyteczności publicznej, udostępnianych społeczeństwu nieodpłatnie, na przykład drogi innej niż autostrada, siedziba sądu lub urzędu administracji publicznej.

FINANSOWANIE INWESTYCJI PRZEZ BANK
Istotą PPP jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym. Aby mogło dojść do realizacji efektywnego przedsięwzięcia PPP, musi wystąpić koincydencja okoliczności polegających na tym, że przedsięwzięcie realizowane jest w obszarze zadań własnych podmiotu publicznego (na podstawie prawa i zgodnie z prawem), a budowa i utrzymanie przedmiotu partnerstwa mieści się w sferze swobody prowadzenia działalności gospodarczej przez podmioty prywatne.

Podział ryzyk nie rozkłada się jak w ustawie o PPP między partnerów publicznego i prywatnego. Jest trzeci podmiot, który bierze na siebie istotną część ryzyka. Jest to ryzyko zwrotności kredytu udzielonego na finansowanie przedmiotu partnerstwa. Budowa przedmiotu przedsięwzięcia zwykle finansowana jest przez bank lub instytucję finansową. Podobnie jak partner prywatny, również bank wycenia swoje ryzyka. Jeśli parter publiczny dobrze skonstruuje model finansowo-prawny partnerstwa, wtedy bank niżej wyceni swoje ryzyko. Jeśli jednak partner publiczny skonstruuje błędny model, taki który nie zabezpieczy zwrotności kredytu, wtedy partner prywatny nie otrzyma finansowania, lub otrzyma je na wysoki procent. Wysoki koszt kredytu, to kosztowna oferta partnera prywatnego.

Odrębnym problemem jest podział ryzyk z punktu widzenia zaliczania zobowiązań z umów partnerstwa do długu publicznego. Konstruowanie partnerstwa, które generuje taki dług, oznacza rezygnację z najważniejszego atutu partnerstwa, jakim jest przyspieszenie realizacji zadań publicznych bez zadłużania budżetu. Jedna z dwóch przesłanek do tego, aby nie zaliczać zobowiązań z PPP do długu publicznego jest wzięcie na siebie ryzyka budowy. To zawiera w sobie ryzyko finansowania. Jak więc widać, konstruowanie partnerstwa bez udziału, lub z pominięciem współpracy z instytucjami finansującymi (bankami) może być kontr efektywne. Bank, lub inna instytucja finansująca, to trzeci podmiot partnerstwa. Trzeba o tym pamiętać, na każdym kroku realizacji PPP.  

FINANSOWANIE PROJEKTÓW PPP Z FUNDUSZY UE – PROJEKTY HYBRYDOWE
Partnerstwo publiczno-prywatne, to sposób działania, idea  polecana i propagowana przez Komisję Europejską. Wydała ona specjalne wytyczne dla państwa członkowskich, w których wskazuje na korzyści, jakie wnoszą partnerzy prywatni na rzecz partnerów publicznych:
1.    zapewnienie dodatkowego kapitału,
2.     zapewnienie alternatywnych umiejętności w zakresie zarządzania i wdrażania,
3.     zapewnienie wartości dodanej konsumentowi i ogółowi społeczeństwa,
4.     zapewnienie lepszego określenia potrzeb i optymalnego wykorzystania zasobów.

Te oczywiste korzyści są powodem, dla których Komisja popiera i finansuje takie konstrukcje finansowania partnerstwa, w których obok środków prywatnych, pojawiają się również środki z funduszy UE. Takie projekty o mieszanym finansowaniu nazywane są projektami hybrydowymi.

Pojawienie się środków publicznych w schemacie finansowania PPP otwiera pole do rozważań nad dopuszczalnością pomocy publicznej, nad możliwością zakłócenia konkurencji. Zagadnienie dopuszczalności pomocy publicznej obejmują całą paletę form interwencji: dotacji, dokapitalizowań przez obejmowanie akcji lub udziałów, zwolnień z opłat publicznoprawnych, ulg, preferencyjnych kredytów, poręczeń, gwarancji, odstąpień od dochodzenia należności, zbywania mienia na warunkach korzystniejszych od rynkowych.

Stopień skomplikowania tych zagadnień nie powinien jednak odstraszać administracji publicznej od podejmowania wyzwań. Po pierwszym kroku partnerstw prostych pojawią się formy hybrydowe. Te formy, jak dźwignia finansowa u przedsiębiorców, mogą przyspieszyć rozwój usług publicznych.