Odpady żywnościowe przetwarzane na paszę dzięki badaniom naukowym UE

UE inwestuje ponad 4 mld euro w badania naukowe i innowacje, które sprawią, że w ramach europejskiej biogospodarki nasze odnawialne zasoby biologiczne będą wykorzystywane w najlepszy możliwy sposób. Kluczowym sektorem biogospodarki jest rolnictwo, zapewniające produkcję żywności i zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi oraz wspierające rozwój obszarów wiejskich.

Z UE pochodzi 18 proc. światowego eksportu żywności, o wartości 76 mld euro. Jednak w Unii i poza nią odpady z rolnictwa stanowią obciążenie dla rolników i koszt dla podatników – od 55 do 99 euro za tonę.

Rozwiązanie tego problemu – proponowane w ramach finansowanego przez UE projektu NOSHAN – polega na przetwarzaniu odpadów z rolnictwa na paszę. Stworzyłoby to nowe możliwości dla rolników i ograniczyłoby zależność Europy od paszy importowanej. W rezultacie mogłyby powstać nowe zielone miejsca pracy w takich obszarach działalności jak zbieranie i przetwarzanie odpadów oraz produkcja paszy. Koncepcja ta jest szczególnie pożądana w obszarach wiejskich, gdzie wzrost jest mniej intensywny niż w miastach, a sektor paszowy jest silnym motorem napędzającym gospodarkę.

„Jedna trzecia żywności na świecie nie trafia do konsumentów lub staje się odpadami – ogółem jest to 1,3 mld ton rocznie. Duża część tych odpadów pochodzi z przemysłu przetwórczego”, wyjaśnia koordynator naukowy projektu NOSHAN Montse Jorba z hiszpańskiego ośrodka technologicznego LEITAT. „Owoce i warzywa to produkty spożywcze, z których powstaje najwięcej odpadów. Oznacza to poważne marnotrawienie zasobów, w tym wody, ziemi, energii, siły roboczej i kapitału”.

W ramach projektu NOSHAN odpady żywnościowe – w szczególności owoce, warzywa i produkty mleczarskie – przetwarzane są na paszę, przy niskim nakładzie kosztów i niewielkim zużyciu energii.

Zespół – złożony z pracowników ośrodków badawczych, uniwersytetu i przedsiębiorstw z sześciu państw UE oraz Turcji – rozpoczął prace w 2012 r., oceniając wartość różnych typów odpadów i tworząc bazę danych potencjalnych składników pasz. Do czasu zakończenia projektu w 2016 r. zespół określi również najlepsze technologie do celów wyodrębniania poszczególnych typów odpadów i przygotowywania ich do ponownego wykorzystania.

Dzięki projektowi NOSHAN europejski sektor rolnictwa będzie mógł nabrać bardziej zrównoważonego charakteru. Wykorzystanie bioodpadów jako zasobów pomoże ograniczyć wpływ tego sektora na środowisko.

Procesy opracowane w ramach projektu pomogą przedsiębiorstwom rolnym odzyskać kalorie zawarte w wyrzuconej żywności, a tym samym energię, którą zużyto na jej wyprodukowanie. Przyczynią się też do znacznego zmniejszenia zużycia wody (odpady żywnościowe odpowiadają za ponad jedną czwartą całkowitego światowego zużycia słodkiej wody). Projekt NOSHAN ma na celu ograniczenie zapotrzebowania na wytwarzaną oddzielnie paszę. Podejście takie może ograniczyć rosnącą rywalizację między sektorami produkcji żywności i paszy, które konkurują ze sobą o takie zasoby jak ziemia uprawna i woda.

W ramach projektu trwają również prace nad otrzymywaniem z odpadów żywnościowych funkcjonalnych składników paszy, które odpowiadają na konkretne potrzeby zwierząt, takie jak wzmacnianie kondycji zdrowotnej i zapobieganie chorobom. Przykładowo naukowcy badają obecnie występowanie w odpadach funkcjonalnych włókien i peptydów (związki chemiczne). Związki te zostaną wykorzystane do przygotowania specjalnych produktów paszowych dla świń i drobiu.

Bezpieczeństwo tych działań zapewnia intensywny proces monitorowania, obejmujący wszystkie etapy wytwarzania – od surowych odpadów po produkt końcowy. Bezpieczeństwo, wraz z efektywnością techniczną i rentownością każdego badanego procesu, będą leżały u podstawy decyzji, które strategie i produkty zespół NOSHAN udostępni na rynku.

„Biogospodarka w Europie jest warta 2 bln euro i zapewnia 22 mln miejsc pracy, dlatego jest jednym z obszarów zainteresowania programu »Horyzont 2020«”, powiedziała Máire Geoghegan-Quinn, europejska komisarz do spraw badań, nauki i innowacji. „Takie projekty jak NOSHAN skupiają naukowców i przedsiębiorstwa, aby pobudzić naszą gospodarkę i poprawić jakość życia w zrównoważony sposób”.

Kontekst

Projekt NOSHAN otrzymał finansowanie w wysokości niemal 3 mln euro w ramach unijnego siódmego programu ramowego na rzecz badań i rozwoju technologicznego (2007-2013). W ramach projektu współpracują ze sobą instytuty badawcze, uniwersytet, duże przedsiębiorstwa przemysłowe oraz MŚP z sektora spożywczego z Hiszpanii, Belgii, Włoch, Niemiec, Francji, Holandii i Turcji.

W dniu 1 stycznia 2014 r. Unia Europejska uruchomiła nowy program badań naukowych i innowacji pod nazwą „Horyzont 2020”. W ciągu najbliższych siedmiu lat prawie 80 mld euro zostanie zainwestowane w projekty z zakresu badań naukowych i innowacji, wspierające konkurencyjność gospodarczą Europy i poszerzające granice wiedzy człowieka. Środki z unijnego budżetu na badania są przeznaczane głównie na poprawę warunków życia w takich dziedzinach jak zdrowie, ochrona środowiska, transport, żywność i energia. Zawieranie partnerstw badawczych z sektorem farmaceutycznym, lotniczym i kosmicznym, samochodowym i elektronicznym stanowi także zachętę dla sektora prywatnego do inwestowania w celu wsparcia przyszłego wzrostu i tworzenia miejsc pracy dla specjalistów. Program „Horyzont 2020” będzie w jeszcze większym stopniu skoncentrowany na przekształcaniu wybitnych pomysłów w produkty, procesy i usługi rynkowe.

Dodatkowe informacje
NOSHAN: http://noshan.eu
Strona internetowa programu „Horyzont 2020”

Źródło: serwis prasowy Komisji Europejskiej