bałkańska pita z Lipian wpisana na listę produktów tradycyjnych
07.08.2017 13:59
27 lipca 2017r., zgodnie z ustawą z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. z 2005 r. poz. 68, z 2008 r. poz. 1056 i 1368 oraz z 2016 r. poz. 1001), po przekazaniu wniosku przez Marszałka Województwa Dolnośląskiego bałkańska pita z Lipian została wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Od przełomu XIX i XX w. w wyniku szeroko zakrojonej akcji osadniczej Austro-Węgier, z Polski na teren Bałkanów wyjechało około 15 tys. osób. Po zakończeniu II wojny światowej w wyniku porozumień z rządem Jugosławii reemigranci zostali przywiezieni w latach 1946-1947 zorganizowanymi transportami kolejowymi na Dolny Śląsk. Jako miejsce osiedlenia wybrano powiat bolesławiecki, w granicach którego leży wieś Lipiany oraz kilka gmin z powiatu lwóweckiego. Reemigranci przywieźli inwentarz kulturowy, który przez kilka pokoleń na obczyźnie stał się ich własnym, a zawierał zarówno elementy wywiezione z Polski, jak i te przyswojone podczas pobytu w Bośni. Wraz z osadnikami zostały przeniesione w nową rzeczywistość nie tylko przejawy kultury materialnej, ale także sfera duchowa – wierzenia, zwyczaje, obrzędy, a także wiedza, w tym wiedza kulinarna.
Szczególną potrawą, którą upodobali sobie Polacy mieszkający na Bałkanach i której przepis wraz z tradycją przyrządzania dotarł na Dolny Śląsk, jest pita. Jest to cienko rozwałkowane ciasto z mąki pszennej, oleju i ciepłej wody, w które zawija się różne farsze (mogą być słodkie: z dynią, twarogiem, jabłkami, bądź słone: mięso mielone), całość zapieka się na blasze z dodatkiem słodkiej śmietany. Dobrze przypieczona pita jest bardzo chrupka, niezwykle aromatyczna i smaczna. Jej wielką zaletą jest to, że jest lekkostrawna, można ją jeść zarówno na śniadanie, jak i kolację.
O tym, że pita jest prawdziwym fenomenem wśród smaków bałkańskich, które przyjechały wraz z reemigrantami do powiatu bolesławieckiego, będzie można przekonać się w niedzielę 3 września br. podczas Bałkańskiego Święta Pity, organizowanego przez Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych z Lipian oraz Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Bolesławcu z/s w Kruszynie (www.gokis.boleslawiec.org) - miejsce imprezy to boisko sportowe w Lipianach.
Wydarzeniu towarzyszą występy, liczne konkursy związane z pitą i dynią, która stanowi wyśmienity dodatek do pity. Organizatorzy serdecznie zapraszają wszystkich amatorów pity oraz bałkańskich tańców przy ognisku.
