Narodowy Spis Powszechny 2021

Spisy powszechne to czas, kiedy państwo, zadając obywatelom kilka pytań, stara się zdiagnozować: „ilu nas jest”, „kim jesteśmy” i „jak żyjemy”. Spisy powszechne obejmują całą populację ludności i mieszkań. Oznacza to, że dane uzyskiwane w wyniku spisu powszechnego pochodzą od wszystkich obywateli. Co istotne, w przypadku wielu cech demograficzno-społecznych, jak np. wyznanie, narodowość czy stopień niepełnosprawności, spisy powszechne są dla państwa jedynym źródłem danych.

Termin spisu
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 (NSP 2021) jest przeprowadzany na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w terminie od 1 kwietnia 2021 r. do 30 czerwca 2021 r., według stanu na dzień 31 marca 2021 r., godz. 24:00.
W związku z pandemią COVID-19, obecnie procedowana jest druga nowelizacja ustawy o spisie powszechnym według której termin spisu zostanie wydłużony o trzy miesiące i przeprowadzany będzie w terminie od 1 kwietnia 2021 r. do 30 września 2021 r., według stanu na dzień 31 marca 2021 r., godz. 24:00.

Obsługa osób ze szczególnymi potrzebami
W ramach NSP 2021 zapewniona będzie kompleksowa obsługa osób ze szczególnymi potrzebami zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami określa środki służące zapewnianiu dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej i obowiązki podmiotów publicznych, względem tych osób.
W świetle obowiązujących zapisów ustawowych w grupie osób ze szczególnymi potrzebami znajdują się:
• osoby z niepełnosprawnościami,
• osoby starsze wymagające wsparcia,
• osoby wykluczone cyfrowo (np. brak umiejętności posługiwania się komputerem, niska jakość łącza internetowego, brak dostępu do Internetu),
• wszystkie pozostałe grupy osób, które z uwagi na swoje cechy lub okoliczności, w których się znajdują nie są w stanie samodzielnie przezwyciężyć barier uniemożliwiających im samo-dzielnie spisanie się przez Internet np. osoby bezrobotne.

Ważne jest aby dotrzeć do jak najszerszego grona obywateli, w tym osób ze szczególnymi potrzebami z informacją o obowiązku spisania się w ramach NSP 2021 oraz z udzieleniem im wsparcia w zależności od zgłaszanych potrzeb.


Metody spisywania osób ze szczególnymi potrzebami

• Aplikacja do samospisu internetowego
Przygotowana aplikacja spełnia wymogi określone w ustawie z 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, w szczególności w zakre-sie WCAG 2.1.
Aby usprawnić respondentom proces wypełniania formularza treść pytań została uproszczona (brak pytań o złożonej strukturze składni). Pytania w aplikacji opatrzone są tzw. „helpami” zaznaczonymi literką „i”, w których wyjaśnione są pojęcia.
W celu usprawnienia wypełnienia formularza spisowego opracowany zostanie film instruktażowy do samospisu, który będzie opatrzony audiodeskrypcją, napisami oraz tłumaczeniem na język migowy. Film będzie udostępniony na stronie internetowej spisu, w mediach społecznościowych i innych miejscach kontaktu z osobami ze szczególnymi potrzebami.

• Wywiad realizowany przez rachmistrza
Kontakt z osobami ze szczególnymi potrzebami będzie realizowany adekwatnie do zgłaszanych potrzeb. Oznacza to, że:
- w przypadku osób starszych czy wykluczonych cyfrowo spis będzie realizowany przede wszystkim za pośrednictwem rachmistrzów spisowych (telefonicznie lub bezpośrednio),
- w przypadku osób z niepełnosprawnościami metody zostaną dostosowane do potrzeb tych osób (wywiad telefoniczny, wywiad bezpośredni),
- w przypadku osób niedosłyszących lub niesłyszących, a komunikujących się językiem migowym, zgodnie z ustawą o dostępności, każdy urząd zobowiązany jest zapewnić obsługę wniosku zgłoszonego przez tę osobę. Zgłoszenie musi być dokonane na 3 dni przed kontaktem z beneficjentem usługi. Zgłoszona potrzeba w danym Urzędzie Statystycznym powinna być obsłużona adekwatnie do zgłoszonych potrzeb.

• Infolinia spisowa
Obsługa telefoniczna respondentów będzie realizowana poprzez infolinię statystyczną. Wsparcie poprzez infolinię jest przeznaczone głównie dla osób z niepełnosprawnością ruchową oraz osób z wadą wzroku. W przypadku osób niesłyszących – opcja zgłoszenia chęci spisania się będzie zagwarantowana ustawowo poprzez kontakt z urzędem i umówienie się na spotkanie z trzydniowym wyprzedzeniem.
Dzwoniąc na infolinię osoby będą mogły skorzystać z:
- spisania się,
- pomocy w samodzielnym spisaniu się (konsultacja).
Pomoc w samodzielnym spisaniu się będzie dotyczyła wsparcia w wypełnieniu formularza spisowego, problemów technicznych czy innych kwestii, z którymi będą się zwracali zainteresowani.
Dyżury telefoniczne na infolinii będą realizowane przez pracowników statystyki publicznej. Godziny funkcjonowania infolinii będą uzależnione od zapotrzebowania na ten rodzaj wsparcia.
Osoba dzwoniąca będzie mogła również skorzystać z opcji oddzwonienia.
NUMER INFOLINII STATYSTYCZNEJ: 22 279 99 99.

• Stanowiska do samospisu w miejscach określonych w ustawie o NSP 2021
Na terenie województwa dolnośląskiego stanowiska do samospisu będą dostępne w Urzędzie Staty-stycznym we Wrocławiu. Przeznaczone do samospisu stanowisko komputerowe, ze swobodnym dostępem do niego (architektonicznym i komunikacyjnym), będzie umożliwiało wypełnienie obo-wiązku spisowego przy merytorycznym wsparciu pracowników urzędu.
Stanowiska do samospisu będą również zorganizowane w Gminnych Biurach Spisowych na terenie wszystkich gmin z województwa dolnośląskiego, gdzie osoby ze szczególnymi potrzebami uzyskają wsparcie (na mocy ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami).

Materiały popularyzacyjne

W ramach podjętej kampanii promocyjnej zostały opracowane, z myślą o osobach ze szczególnymi potrzebami:
• ulotki dostępne w wersji dla osób niedowidzących i posługujących się Braille`em,
• spoty telewizyjne z audiodeskrypcją, napisami i tłumaczeniem na język migowy.

Materiały promocyjne są udostępnione na stronie poświęconej NSP 2021 pod adresem https://spis.gov.pl/materialy-do-pobrania/. Materiały będą również publikowane w mediach społecznościowych.

Notatka o Narodowym Spisie Powszechnym dla osób o szczególnych potrzebach – wersja PDF